پایش و مقایسه روند خشکسالی در استان قزوین توسط شاخص های DI و SPI

خشکسالی از جمله بلایای طبیعی نا محسوس است که به صورت متناوب جوامع بشری را تهدید کرده و اثرات منفی بر منابع آب و کشاورزی و اقتصاد آنها میگذارد. با توجه به گسترش روزافزون پدیده ی خشکسالی،کمبود شدید نزولات جوی و افزایش تصاعدی جمعیت؛ لزوم برنامه ریزی دراز مدت در مواجهه با بحران های خشکسالی، امری اجتناب ناپذیر میباشد. استان قزوین، طی چند سال گذشته کمبود بارندگی را تجربه کرده است. این کمبودها در مناطق نسبتا پر آب نیز مشهود بوده و در چند سال اخیر بخش های مختلف استان به ویژه بخش کشاورزی و منابع طبیعی را تهدید نموده است. این پژوهش سعی دارد به پایش و مقایسه ی روند خشکسالی در این استان، توسط دو شاخص DI و SPI بپردازد و نسبت به انتخاب بهترین و کارآمدترین شاخص، جهت ارزیابی روند خشکسالی و به تبع آن، مدیریت منابع آبی استان، اقدام مقتضی را به عمل آورد. مقایسه ی دو شاخص DI و SPI،از فراوانی بسیار بیشتر وضعیت نرمال در شاخص SPI،حکایت دارد. شاخص DI علی رغم توزیع مناسبی که از خود در اعلام وضعیت خشکسالی داشت، در اعلام این وضعیت در سطح استان و در ماه های پی در پی، رفتار ناهماهنگی را از خود نشان داد. با توجه به این که شاخص SPI، توزیع فراوانی بارش را توام با تغییرات و پراکنش آن در ایستگاه، برآورد میکند؛ در واقع موقعیت مکانی ایستگاه ها را به صورت نرمال ارایه می دهد و عکس العمل کمتری را نسبت به نوسانات بارش دارد. بنابراین نتایج تحلیل مکانی توسط این شاخص قابل اطمینان تر می باشد، لذا با توجه به مجموع عوامل ذکر شده، شاخص SPI جهت مطالعه ی خشکسالی در استان قزوین پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، شاخص ، قزوین ، SPI ، DI