کاربرد نیتروژن و تاثیر آن بر کارایی جذب و ذخیره سازی در ارقام گندم

امروزه به دلایل اکولوژیکی و اقتصادی گرایش به سمت سیستم های کشاورزی پایدار و کم نهاده رو به افزایش است. نیتروژن یکی از نهاده های اصلی در این سیستم بوده که در آلودگی خاک و آبهای زیر زمینی نقش مهمی دارد. لذا به منظور ارزیابی تنوع جذب و مصرف نیتروژن، و در نتیجه کاهش مصرف نیتروژن، این آزمایش در سال زراعی 87-1386 با 20 ژنوتیپ گندم نان (.Triticum aestivum L) در یک خاک رسی لومی با دو سطح کود نیتروژنه، بدون مصرف و با مصرف 200 کیلوگرم کود اوره در هکتار بصورت طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشانگر تنوع بالایی برای کاهش مصرف نیتروژن در اکثر صفات بود. تجزیه واریانس اختلاف آماری بسیار معنی داری برای ارقام در صفات نیتروژن نشانگر اختلاف آماری معنی دار در سطح احتمال 1% برای وزن هزاردانه، غلظت × نشان داد. اثر متقابل ژنوتیپنیتروژن دانه، غلظت نیتروژن کاه و کلش، عملکرد نیتروژن دانه، کارایی جذب و کارایی مصرف نیتروژن و برای تعداد دانه درسنبله در سطح احتمال 5% و عدم معنی دار برای صفات عملکرد دانه، تعداد سنبله در متر مربع، شاخص برداشت و شاخصبرداشت نیتروژن بود. مقایسه میانگین صفت عملکرد دانه نشان داد که ارقام کوهدشت، چمران و قوبوستان در هر دو سطح نیتروژن برتر از سایرین بودند. اما ارقام زاگرس، طالع -38 و گونش لی در N0 عملکرد بالا و +N عملکرد پایین نشان دادند. کارایی جذب نیتروژن و کارایی استفاده از نیتروژن تنوع بالایی برای همه سطوح نیتروژن، ژنوتیپ و اثر متقابل نشان داد. مقایسه میانگین کارایی جذب ارقام قوبوستان، طالع -38، زاگرس و کوهدشت در هر دو سطح نیتروژن برتر از سایر ارقام و اکینچی، آرتا، اترک و چمران در N0 کارایی بالایی نشان دادند. مقایسه میانگین کارایی مصرف نیتروژن ارقام گونش لی، طالع. 38 و دریا برترین ارقام نشان داد هر سه این ارقام در هر دو سطح نیتروژن کارایی بالایی داشتند. رقم نورلو -99 بیشترین حساسیت را نسبت به کاهش مصرف نیتروژن دارا بودند. بررسی مقایسه میانگین عملکرد دانه، کارایی زراعی جذب و مصرفنیتروژن، در این آزمایش نشان داد که ارقام قوبوستان،کوهدشت و چمران برای اهداف اصلاحی برتر از سایرین بودند.

کلیدواژه ها:

عملکرد دانه ، شاخص برداشت نیتروژن ، کارایی جذب نیتروژن ، کارایی مصرف ، غلظت نیتروژن دانه