بررسی تاثیر بکارگیری گمرک الکترونیک برکاهش قاچاق کالا (مطالعه موردی: گمرکات استان آذربایجان شرقی)

مقدمه قاچاق کالا امروزه به یکی از معضلات اصلی کشور و از عوامل تهدیدکننده نظم، امنیت واقتصاد تبدیل شده است. حجم بالای قاچاق افزون بر ایجاد مشکلات اقتصادی ازقبیل بیکاری، از بین بردن استاندارد کالایی، تضعیف تولید داخلی و اشتغال ناسالم و فساد، اهداف برنامه ریزی شده اقتصادی را نیز با مشکل مواجه کرده است. قاچاق در صورت گسترش به شبیخون اقتصادی تبدیل می شود و به ارزشهای حاکم بر جامعه و اقتصادکشورضربه میزند. این پدیده نه تنها به زیان اقتصاد کشورها منجر می شود، بلکه تهدیدی برای امنیت اجتماعی و سلامت عمومی نیز محسوب می گردد. قاچاق کالا به معنای واردات و صادرات غیرقانونی کالاها است که معمولا به دلایل مالی و اقتصادی انجام می شود و بر بسیاری از بخش های اقتصادی اثرات منفی دارد(آکر،۲۰۲۰). یکی از مهم ترین اثرات قاچاق کالا بر اقتصاد، از بین رفتن درآمدهای دولت از طریق مالیات ها و عوارض است. دولت ها برای تامین هزینه های عمومی و توسعه زیرساخت ها به این درآمدها وابسته اند. تحقیقات نشان داده اند که قاچاق کالا می تواند به صورت مستقیم به کاهش سرمایه گذاری های قانونی و افزایش بیکاری منجر شود همچنین، قاچاق کالا می تواند به نابودی کسب وکارهای قانونی و ایجاد نابرابری های اقتصادی دامن بزند (مفیدی زاد و همکاران، ۱۴۰۳). علاوه بر اثرات اقتصادی، قاچاق کالا پیامدهای اجتماعی و فرهنگی نیز دارد. به عنوان مثال، قاچاق مواد مخدر و اسلحه می تواند به افزایش جرم و جنایت و تضعیف امنیت عمومی منجر شود (دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، ۲۰۲۱). همچنین، واردات کالاهای غیرمجاز و تقلبی می تواند به سلامت عمومی آسیب برساند و به افزایش هزینه های درمانی منجر گردد(سازمان بهداشت جهانی، ۲۰۲۲). از این رو، توجه به مساله قاچاق کالا و اتخاذ تدابیر موثر برای مقابله با آن ضروری است. استفاده از فناوری های نوین، مانند گمرک الکترونیک، می تواند به بهبود فرآیندهای نظارتی و کاهش قاچاق کمک کند. این سیستم ها با افزایش شفافیت و کارایی در مبادلات تجاری، می توانند به کاهش قاچاق و ارتقاء امنیت اقتصادی کشورها کمک نمایند(چن و ژانگ، ۲۰۲۳). امروزه رشد فزاینده ی فناوری های اطلاعات و ارتباطات این فرصت را پیش روی دولت ها قرار داده است تا با تغییرات بنیادی در بدنه ی خود راه را برای ارائه ی هر چه بهتر خدمات به شهروندان فراهم سازند از این رو، بیش از یک دهه است که

کلیدواژه ها:

گمرک الکترونیک ، قاچاق کالا ، شفافیت ، مدیریت ریسک ، گمرکات استان آذربایجان شرقی