ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه در کشت مخلوط ارزن ).Panicum miliaceum L) با لوبیا ).Phaseolus vulgaris L) و ماشک گل خوشه ای ).Vicia villosa L) تحت کاربرد آب مغناطیسی

مقدمه و اهداف: یکی از راه های افزایش پایدار تولید علوفه، استفاده از الگوهای کشت مخلوط گیاهان زراعی علوفه ای است که می تواند به حفظ تنوع زیستی و کارایی منابع کمک کند. کیفیت علوفه نیز بیانگر ارزش غذایی و مقدار انرژی است که در دسترس دام قرار می­گیرد به عبارت بهتر، نشانگر مقدار مواد مغذی است که حیوان در کوتاه ترین مدت ممکن از علوفه به دست می­آورد. در این راستا تحقیق حاضر به منظور ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه ارزن، لوبیا و ماشک گل خوشه ای در کشت مخلوط و خالص سه گونه زراعی و کاربرد آب مغناطیسی اجرا شد.   مواد و روش ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. دو نوع آبیاری (معمولی و مغناطیسی با شدت ۴۳۰ میلی تسلا) و هفت سیستم کشت شامل کشت های خالص ارزن، خالص لوبیا، خالص ماشک گل خوشه ای و چهار سطح کشت مخلوط )مخلوط ارزن و لوبیا با نسبت ۲:۱ (دو ردیف ارزن و یک ردیف لوبیا) مخلوط ارزن و لوبیا با نسبت ۴:۱ (چهار ردیف ارزن و یک ردیف لوبیا) مخلوط ارزن و ماشک گل خوشه ای با نسبت ۲:۱ (دو ردیف ارزن و یک ردیف ماشک گل خوشه ای) و مخلوط ارزن و ماشک گل خوشه ای با نسبت ۴:۱ (چهار ردیف ارزن و یک ردیف ماشک گل خوشه ای) به عنوان تیمارهای آزمایش بود. صفات مورد بررسی شامل میزان خاکستر، پروتئین خام، NDF، عملکرد علوفه خشک بود و شاخص LER برای ارزیابی کشت مخلوط محاسبه شد.   یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین میزان NDF (۴۷%) در کشت خالص ارزن و بالاترین مقادیر خاکستر (۲/۵%) و پروتئین خام (۸/۱۵%) در کشت مخلوط ارزن-لوبیا (نسبت ۴:۱) و ارزن-ماشک گل خوشه ای (نسبت ۴:۱) با کاربرد آب مغناطیسی حاصل شد. کاربرد آب مغناطیسی به طور متوسط باعث افزایش ۲۲ درصدی پروتئین خام و ۱۸ درصدی کیفیت علوفه در مقایسه با آبیاری معمولی شد. آبیاری مغناطیسی و نوع کشت اثرات معنی داری بر ویژگی ها داشتند (۰۱/۰ > p). کشت مخلوط ارزن-لوبیا (نسبت ۲:۱) و ارزن-ماشک گل خوشه ای (نسبت ۴:۱) نسبت به کشت خالص، به ترتیب ۲۵% و۳۰% افزایش در میزان پروتئین و عملکرد علوفه را نشان دادند.   نتیجه گیری: کاربرد آب مغناطیسی باعث بهبود کیفیت و افزایش پروتئین علوفه شد. تمامی کشت های مخلوط نسبت به کشت های خالص بر اساس شاخص LER از مزیت زراعی و عملکردی برخوردار بودند.

کلیدواژه ها:

آب مغناطیسی ، ارزن ، پروتئین ، خاکستر ، کشت مخلوط ، کشت خالص ، لوبیا ، ماشک گل خوشه ای