بررسی فقه و حقوقی داوری در حقوق ایران

نهاد داوری به عنوان یکی از روش های جایگزین حل و فصل اختلافات، هم در نظام حقوقی و هم در فقه اسلامی جایگاه ویژه ای داشته است. با وجود پیشینه طولانی این نهاد، در نظام حقوقی ایران همچنان ابهاماتی درباره انطباق مقررات موضوعه با مبانی فقهی وجود دارد. این مقاله با هدف بررسی تطبیقی مبانی فقهی داوری با مقررات حقوقی ایران تدوین گردید. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای انتخاب شد. در بخش فقهی، مشروعیت داوری بر اساس قرآن، روایات و دیدگاه های فقهای امامیه بررسی شد و شرایط داور و حدود صلاحیت وی تبیین گردید. در بخش حقوقی، قوانین مربوط به داوری در حقوق داخلی و بین المللی ایران مورد واکاوی قرار گرفت و چالش هایی نظیر تعارض های فقهی-حقوقی، نقش نظارتی دادگاه ها و مشکلات اجرای آرای داوری شناسایی شد. یافته ها نشان داد که هرچند اصول داوری در فقه و حقوق ایران قابل جمع هستند، اما در برخی موارد نیاز به بازنگری و اصلاح قوانین برای همسویی بیشتر با فقه اسلامی وجود دارد. در نتیجه، پیشنهادهایی برای تقویت جایگاه داوری در نظام حقوقی ایران و افزایش کارآمدی آن ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

داوری ، فقه امامیه ، حقوق ایران ، قاضی تحکیم ، آیین دادرسی مدنی