قراردادهای هوشمند در دنیای رمزارزها: چالش های حقوقی میان قانون و کد

قراردادهای هوشمند، به عنوان برنامه های کامپیوتری خود اجرا بر بستر فناوری بلاکچین، پتانسیل دگرگونی در نحوه انعقاد و اجرای توافقات، به ویژه در اکوسیستم نوظهور رمزارزها را دارند. این قراردادها با وعده شفافیت، سرعت، کاهش هزینه و حذف واسطه ها، جذابیت قابل توجهی یافته اند. با این حال، انطباق این پدیده فناورانه با چارچوب های حقوقی موجود، به ویژه اصول بنیادین حقوق قراردادها و قواعد حقوق بین الملل خصوصی، با چالش های اساسی روبروست. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با تمرکز بر مبانی حقوق قراردادها و حقوق بین الملل خصوصی، به بررسی ماهیت حقوقی قراردادهای هوشمند، ارزیابی اعتبار و الزام آوری آنها از منظر ارکان عمومی صحت عقود، و تحلیل گره های کور در تعیین قانون حاکم و صلاحیت قضایی در اختلافات فرامرزی ناشی از آنها می پردازد. یافته ها نشان می دهد که ابهامات جدی در خصوص احراز قصد و رضا، اهلیت طرفین، معین بودن موضوع، مشروعیت جهت، تفسیر کد در برابر اراده، مسئولیت ناشی از خطاها و عدم انعطاف پذیری کد وجود دارد. مهمتر از آن، ماهیت غیرمتمرکز، فرامرزی و غالبا ناشناس قراردادهای هوشمند، قواعد سنتی حقوق بین الملل خصوصی را در تعیین قانون حاکم و دادگاه صالح با بحران کارآمدی مواجه ساخته و قابلیت اجرای بین المللی این قراردادها را در هاله های ابهام قرار داده است. در نهایت، ضمن ارائه پیشنهاداتی برای قانونگذاران، توسعه دهندگان و جامعه حقوقی، بر لزوم حرکت به سوی راهکارهای ترکیبی اصلاح نظامهای حقوقی و همکاری بین المللی برای ایجاد همزیستی قانونمند میان کد و قرارداد تاکید می شود.

کلیدواژه ها:

قرارداد هوشمند ، بلاکچین ، رمزارز ، حقوق بین الملل ، قراردادهای ترکیبی