اثر تنش سرما بر پارامترهای فلورسانس کلروفیل گندم دیم در شرایط کشاورزی حفاظتی

مقدمه و اهداف: اثر تنش سرما در گیاهان با تغییرات فیزیولوژیکی و سیتولوژیکی مشخص می شود. این آزمایش به منظور بررسی فلورسانس کلروفیل و عملکرد ارقام گندم دیم در  اقلیم سرد برای شناسایی اثر تنش سرما در شرایط کشاورزی حفاظتی و حفظ بقایا انجام گرفت.  مواد و روش­ها: آزمایش در سالهای زراعی ۹۸-۱۳۹۷ و ۹۹-۱۳۹۸ در مزرعهموسسه تحقیقات کشاورزی دیم روی ارقام مختلف گندم دیم با تیپهای رشد زمستانه و بینابین اجرا شد. برای این منظور شش رقم گندم در سه تاریخ متفاوت کاشت (آخر شهریور، آخر مهر و آخر آبان) در تناوب با نخود در دو خاکورزی حفاظتی (کشت مستقیم) و مرسوم (گاوآهن برگردان دار) در قالب آزمایش اسپلیت- اسپلیت پلات در سه تکرار کشت شدند.   یافته ها: نتایج نشان داد که ارقام سرداری و باران بیشترین میزان کلروفیل را دارا بودند میزان کلروفیل a و b در تیمار بدون خاک ورزی به ترتیب با (mg g-۱ FW)۵۲/۱۱۷ و (mg g-۱ FW)۵۹/۵۷ بیشتر از تیمار خاک ورزی مرسوم با میزان کلروفیل  (mg g-۱ FW)۶۵/۱۰۹ = a و کلروفیل (mg g-۱ FW)۶۴/۵۵ = b بود.  فلورسانس کلروفیل رقم باران بیشتر از سایر ارقام بود. فلورسانس کلروفیل تیمار بدون خاکورزی بیشتر از تیمار خاکورزی مرسوم بود. تاریخ کاشت اول نیز نسبت به سایر تاریخهای کاشت وضعیت مطلوبتری از نظر فلورسانس کلروفیل داشت.  نتیجه گیری: ارقام مقاوم به تنش سرما در شرایط کشاورزی حفاظتی میتوانند سطح فتوسنتز و عملکرد دانه خود را حفظ کنند. رعایت تاریخ کاشت اول مهر علاوه بر امکان استفاده گیاه از بارندگیهای پاییزه باعث میشود گیاهان در مواجهه با یخبندان زمستان در مرحله نموی مناسبی باشند تا تحمل گیاهان برای سرمای دیررس بهاره بیشتر شود.

کلیدواژه ها:

دیم ، فتوسنتز ، کشاورزی حفاظتی ، تنش دمایی