وضعیت فرسایشآبکندی در تالاب های بین المللی استان گلستان

دردشت هموار ترکمن صحرا و درمرز شمالی با کشورترکمنستان و تقریبا ازغرب روستای داشلی برون به سمت دریای خزر، به لحاظ وضعیت زمین ساختی و وجود شاخ آبهای رودخانه اترک دراین منطقه، مجموعه تالابی شگفت انگیزیبوجودآمده است. این تالاب ها شامل: آلماگل،آلاگل،آجی گل ،اینچه، دانشمند، بی بی شیروان و شور و....است. این تالاب ها درمحدوده تپه های شنی کم ارتفاع و اراضی شنی مسطح قرارگرفته اند. ازنظر زمین ساختی نیزبستر طبیعیآنهادرمنطقه پلایا است و جزو مناطق آبگیرمحسوب می شودکه درشمال تراس های لسی و آبرفتی دشت گرگان قراردارد(شکل 1). تالابها در جلوگیری از گسترش مناطق خشک استان نیز نقش بسزایی دارند. این تالاب ها در نقاط شمالی استان واقع شده اند که منطقه ای خشک محسوب می شود. منطقه مورد بحث به لحاظ شرایط حاکم و وجودبستر مساعد (ازنظر لیتولوژی، پدولوژی و توپوگرافی) از مستعدترین مناطق از نظر تشکیل و توسعه آبکندها محسوب می شود. در اثر تشکیل و توسعه آبکندها در منطقه مقدار زیادی از خاک های لسی در اختیار شبکه های زهکشی قرارمی گیرند وهمچنین توسعه شبکه آبکندها خطر جدی برای نابودی تالاب ها بین المللی منطقه می باشد چون باعث زهکشی آب تالاب ها و هچنین تخریب دیواره آنها می شود و به همین دلیل، بررسی و مطالعه دقیق آبکندها در اطرافتالاب ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این بررسی پس از تشخیص و تعیین مناطق فرسایشآبکندی با استفاده از مدارک روایتی، تاریخی و انجام عملیات میدانی در این حوضه، تعداد دو منطقه آبکندی در هر اقلیم تعیین شده با استفاده از روش دومارتن گسترده (توسط جاماب) انتخاب و در هر منطقه دارای فرسایش آبکندی سه آبکند معرف انتخاب و ویژگی های مورفومتریک آنان اندازه گیری شد. دراین منطقه مساحتی معادل 5439 هکتار مورد هجوم آبکند می باشد. طول متوسط آبکند در این منطقه حدود 100 متر است. عرض متوسط آبکند5/5 متر و عمق متوسط آن 1متر می باشد

کلیدواژه ها:

آبکند ، ، استان گلستان ، فرسایش ، مراتع