تنظیمکننده های رشد گیاهی و مدیریت تنش خشکی: بررسی تاثیر براسینواستروئید و مالتونین بر عملکرد و ترکیبات آنتی اکسیدانی کاملینا

کاهش منابع آبی و افزایش شدت دوره های خشکسالی از چالش های اساسی در تامین امنیت غذایی جهانی به شمار می آید. از این رو، توسعه راهکارهای موثر برای بهبود تحمل گیاهان به تنش خشکی و کاهش اثرات مخرب آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر محلول پاشی براسینواستروئید و مالتونین بر برخی صفات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و عملکردی گیاه کاملینا (Camelina sativa L.) تحت شرایط تنش خشکی انجام شد. آزمایش در گلخانه تحقیقاتی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه مراغه در بهار و تابستان سال ۱۴۰۳، در قالب طرح کامال تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تنش خشکی (۹۰، ۶۰ و ۳۰ درصد ظرفیت زراعی) و چهار سطح تنظیم کننده های رشد گیاهی (عدم مصرف، مالتونین، براسینواستروئید و کاربرد همزمان مالتونین + براسینواستروئید) بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر منفی معناداری بر شاخص های فیزیولوژیکی و عملکردی گیاه داشته و منجر به کاهش محتوای کلروفیل a و b، عملکرد دانه و درصد روغن گردید. در مقابل، میزان ترکیبات آنتی اکسیدانی نظیر فنل، فلونوئید، آنتوسیانین و اسید اسکوربیک به طور معناداری افزایش یافت. کاربرد تنظیم کننده های رشد گیاهی نقش موثری در تعدیل این اثرات داشت، به ویژه تیمار همزمان مالتونین و براسینواستروئید که موجب بهبود قابل توجه در شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گردید. این تیمار به طور معناداری موجب افزایش محتوای کلروفیل a (۶.۱۳۳ درصد)، کلروفیل b (۷.۱۵۰ درصد)، اسید اسکوربیک (۸.۲۳۳)، آنتوسیانین (۳.۸۶ درصد)، فنل (۸.۴۷ درصد) و فلونوئید (۵.۷۰ درصد) شد. علاوه بر این، عملکرد دانه و درصد روغن به ترتیب ۶.۲۶۲ و ۳.۲۹ درصد افزایش یافتند. به طور کلی، یافته های این پژوهش نشان می دهد که کاربرد همزمان براسینواستروئید و مالتونین یک استراتژی کارآمد برای بهبود تحمل کاملینا به خشکی بوده و می تواند به عنوان یک رویکرد موثر در بهینه سازی تولید این گیاه روغنی در شرایط محدودیت آبی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

براسینواستروئید ، مالتونین ، تنش خشکی ، کاملینا ، درصد روغن