بررسی شاخصهای پایداری عملکرددانه و انتخاب ارقام پایدارگندم های بهاره دراقلیم ساحل خزر

به منظور انتخاب و معرفی ارقام پرمحصول و پایدارازمایشات یکنواخت سراسری گندم درمناطق نیمه گرمسیر ساحل خزرگرگان گنبد مغان و ساری با20ژنوتیپ پیشرفته گندم بهاره درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی درسه تکرار و درطول 2سال زراعی 85-86 و86-87 مورد مطالعه و ارزیابی قرارگرفتند درهرچهارایستگاه برای تعیین ژنوتیپ پرمحصول صفت عملکرددانه اندازه گیری شد مقایسه میانگین عملکرددانه ژنوتیپ ها طی سالها و مکانهای مختلف نشان داد که لاین N-85-5 باعملکرد6/470 تن درهکتار جزو لاین های برتر بوده است باتوجه به معنی دارشدن اثرمتقابل سه جانبه ژنوتیپ ×مکان ×سال برای درک و توضیح دقیق اثرهای متقابل ژنوتیپ درمحیط اقدام به تجزیه پایداری شد لذا برای بررسی پایداری عملکردژنوتیپ های مورد مطالعه ازمعیارهای متفاوت شامل روشهای غیرپارامتریک رتبه rank و روش رگرسیونی ابرهارت و راسل استفاده گردید براساس سه پارامتر میانگین رتبه انحراف معیاررتبه و نسبت شاخص عملکردYield index ratio) YIR لاین (N-85-5 ازپایداری عملکردنسبتا خوبی برخوردار بود نتایج تجزیه پایداری به روش رگرسیونی ابرهارت و راسل شامل ضرایب رگرسیون میانگین مربعات انحراف ازخط رگرسیون و همچنین ضریب تبیین نشان داد که لاین (N-85-5 بامیانگین عملکردبالا و ضریب رگرسیونی نزدیک به واحد یعنی (bi=1/15 و مجذور انحراف ازخط رگرسیونی S2di( برابر 0/49 غیرمعنی داروضریب تبیین 0/986 و ضریب لین و بینز 0/301 دارای پایداری عملکردمطلوبی میباشد

کلیدواژه ها:

گندمهای بهاره ، پایداری ، عملکرددانه ، اقلیم خزری