برآورد محدودیت عناصر غذایی گیاه برنج با استفاده از روش تشخیص چندگانه عناصر غذایی (CND)

شناسایی وضعیت عناصر غذایی گیاه برنج در خاک و گیاه برای مدیریت تغذیه آن ضروری است. در اراضی شالیزاری از نتایج تجزیه خاک برای تخمین فراهمی عناصر غذایی استفاده می شود؛ اما همیشه وضعیت این عناصر با عملکرد گیاه مرتبط نیست؛ از این رو، از روش تشخیص چندگانه عناصر غذایی (CND) می توان در تفسیر نتایج تجزیه گیاه و بهبود مدیریت تغذیه گیاه برنج استفاده نمود. این پژوهش با هدف تعیین اعداد مرجع، دامنه غلظت مطلوب و محدودیت عناصر غذایی برای برنج، به روش CND در ۶۰ مزرعه اراضی شالیزاری استان گیلان انجام شد. نمونه های مرکب خاک و برگ از مزارع زارعان جمع آوری و با استفاده از روش های استاندارد آزمایشگاهی تجزیه شدند. همچنین، عملکرد دانه برنج در هر مزرعه و شاخص های عناصر غذایی به روش CND تعیین شدند. با استفاده از مدل تابع تجمعی نسبت واریانس عناصر غذایی و از حل معادلات تابع تجمعی درجه سه مربوط به ۱۰ عنصر غذایی به همراه غلظت باقی مانده، عملکردهای مرتبط با هر یک از آن ها محاسبه شدند و برای نیتروژن ۷۶/۳، فسفر ۹۷/۳، پتاسیم ۹۵/۳، کلسیم ۹۹/۳، منیزیم ۰۱/۴، گوگرد ۹۹/۳، آهن ۹۸/۳، منگنز ۹۸/۳، روی ۰/۴، مس ۱۰/۴ و عناصر باقی مانده (Rd) ۷۱/۱۶ به دست آمد. بر اساس میانگین عملکردهای محاسبه شده، عملکرد هدف به مقدار ۱۳/۴ تن در هکتار تعیین و با توجه به آن، ۳/۴۳ درصد از مزارع انتخابی در گروه با عملکرد زیاد و ۶/۵۶ درصد از آن ها در گروه با عملکرد کم قرار گرفتند. مهمترین عناصر غذایی مورد نیاز در اراضی مطالعه شده منیزیم، فسفر، مس و روی بودند. یافته ها نشان داد که روش CND می تواند به عنوان یک ابزار تفسیر نتایج آزمون خاک و تجزیه گیاه در مدیریت تغذیه گیاه برج استفاده شود.

کلیدواژه ها:

برنج ، خاک های شالیزار ، عملکرد ، مدیریت تغذیه گیاه ، تعادل عناصر غذایی