بررسی اثر پایه های مختلف بر شاخص های ریخت شناسی، فیتو شیمیایی و مولکولی میوه پرتقال ’تامسون ناول‘ در زمان بلوغ تجاری

کیفیت بیرونی و درونی مرکبات از قبیل رنگ، شکل و طعم موجب افزایش سود اقتصادی می گردد. قدرت رشدی پایه نیز سبب تغییرات کمی و کیفی و عامل موثر بر زمان بلوغ تجاری میوه می باشد که برای باغداران و تولیدکنندگان حائز اهمیت است. با توجه به ویژگی های میوه در درختان پیوندی، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات سه پایه مختلف مرکبات بر برخی صفات ریخت شناسی، فیتوشیمیایی و مولکولی میوه پرتقال ’تامسون ناول‘ صورت گرفت. این تحقیق در سال ۱۳۹۸ در ایستگاه تحقیقات باغبانی قائم شهر، مازندران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با درختان یکنواخت و ۱۰ ساله پرتقال ’تامسون ناول‘ پیوند شده روی سه پایه ’پونسیروس‘، ’سیترنج‘ و ’سیتروملو‘ در چهار تکرار انجام شد. نمونه ها در اواخر مهر ماه جمع آوری شده و به منظور ادامه تحقیقات به آزمایشگاه تحقیقاتی گروه باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان منتقل گردیدند. اندازه گیری روی صفات ریخت شناسی، ویژگی های کیفی و ترکیبات فنلی میوه و نیز بیان نسبی ژن ساکارز فسفات سنتاز صورت گرفت. نتایج نشان داد که صفات طول، قطر، نسبت طول به قطر، وزن و چگالی میوه پرتقال ’تامسون ناول‘ در زمان بلوغ تجاری روی پایه ’پونسیروس‘ نسبت به دو پایه دیگر میزان بیشتری داشت. در حالی که میزان ویتامین ث در پایه ’سیتروملو‘ بالاتر بود. بیشترین میزان اسیدیته و EC متعلق به پایه ’پونسیروس‘ و کمترین میزان آن متعلق به پایه ’سیترنج‘ بود. میزان قند کل و مواد جامد محلول در پایه پاکوتاه ’پونسیروس‘ بالاتر از سایر پایه ها مشاهده شد در حالی که کمترین میزان آن ها در پایه پابلند ’سیتروملو‘ ثبت گردید. اسیدیته قابل تیتراسیون و بیان نسبی ژن CitSPS۱ در پایه ’سیترنج‘ نسبت به دو پایه دیگر بالاترین مقدار بود. بیشترین میزان فنل کل، فلاونوئید کل و درصد فعالیت آنتی اکسیدانی در پایه ’پونسیروس‘ وجود داشت. قدرت رشدی پایه های مختلف مرکبات سبب شد که درختان پاکوتاه نسبت به درختان پابلند، میزان انباشت شاخص های فیتو شیمیایی بالاتری داشته باشند. به طور کلی پایه ’پونسیروس‘ به دلیل بلوغ تجاری زودرس میوه از توان مناسبی برای تازه خوری برخوردار گردید.

کلیدواژه ها:

اندازه میوه ، بلوغ تجاری ، پایه ، ترکیبات فنلی ، ژن ساکارز فسفات سنتاز