هوش مصنوعی و کارکرد آن در آینده پژوهی: با تمرکز بر حوزه دیدبانی

جهان معاصر با تغییرات شتابنده، سرشار از بی ثباتی، عدم قطعیت، پیچیدگی و ابهام روبه رو است و این تحولات در گذر زمان، شگفتی های بزرگی را خلق می کنند. در این شرایط درک راهبردی و به هنگام واقعیت ها و کنش فعال با آنها قابلیت خلق فرصت ایجاد می کند و غفلت و انفعال سبب مواجهه با تهدیدهای گوناگون می شود که یکی از شیوههای آن بهرهگیری از آینده‎پژوهی و حوزه دیدبانی است. دیدبانی مرسوم دارای محدودیت هایی است که در صورت عدم توجه به آن، با تهدید روبه رو می شویم. هوش مصنوعی به عنوان یکی از اثرگذارترین فناوری های نوظهور در جهان، پیشران تغییرات وسیع در حوزه های گوناگون شده و بر حوزه دیدبانی نیز اثرگذار است. در این پژوهش با تمرکز بر قابلیت های هوش مصنوعی و ملاحظه محدودیت های آن، نحوه ارتقای دیدبانی بررسی شده است. این پژوهش، از نوع کاربردی و با رویکرد کیفی بوده و در ابتدا با مرور ادبیات و بررسی کتابخانه ای، گرداوری اطلاعات اولیه انجام شده است. سپس برای نهایی سازی و اولویت بندی محدودیت های دیدبانی مرسوم، روش دلفی در دو مرحله اجرا شد. در انتها با بهره گیری از نظرات جمعی خبرگان در قالب پنل، ضمن انتخاب الگوی «روربک» به عنوان الگوی مبنا، نتایج به دست آمده تکمیل و به تایید رسیده و الگوی ارتقایافته با تلفیق با هوش مصنوعی پیشنهاد شده است. قلمرو زمانی تحقیق ۱۰ساله و قلمرو مکانی، حوزه آینده پژوهی در ایران مدنظر قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

آینده پژوهی ، دیدبانی ، پویش ، پایش ، هوش مصنوعی