ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی شهری در برابر مخاطره زلزله (مورد مطالعه : نواحی ۲۲گانه شهر اراک)

شهرها به عنوان یک سیستم پیچیده ساخته شده توسط انسانها، با ریسک های گسترده از مخاطرات مختلف و آسیب پذیریهای بسیار مواجه هستند. موضوع سوانح طبیعی ، به ویژه زلزله ، یکی از مسائل مهم در شهر های جهان است . هر ساله بیش از ۱۵۰۰۰۰ نفر در اثر این سوانح جان خود را از دست می دهند و خسارات مالی بالغ بر ۱۴۰ میلیارد دلار در کشورها به ویژه در کشورهای در حال توسعه به وجود می آید. شهر اراک از معدود شهرهای کشور است که از لحاظ لرزهخیزی، کم خطر بوده و در دوره دستگاهی زمین لرزه مخربی را تجربه نکرده است . اما وقوع زمین لرزههای با بزرگی بین ۴ تا ۵ که توسط مرکز لرزهنگاری کشوری (IRSC) ثبت شده است ، نشان می دهد که این منطقه همچنان از لحاظ لرزهخیزی فعال است . این مقاله نواحی شهر اراک را در رابطه با تاب آوری مورد بررسی قرار می دهد. معیار ها و شاخص های بکار رفته شامل : جمعیت ، تراکم ساختمانی ، عمر بنا، تعداد طبقات، نوع سازه، کیفیت بنا و تراکم جمعیت است . در این پژوهش که توصیفی -تحلیلی نیز می باشد از روش ساده وزنی AHP برای وزن دهی به شاخص ها و از مدل SAW برای رتبه بندی نواحی و از نرم افزار Arc GIS برای نمایش رتبه بندی استفاده گردیده است . نتایج تحقیق حاکی از آن است که از ۲۲ ناحیه شهری شهر اراک، ۵ ناحیه دارای تاب آوری بسیار پایین ، ۴ ناحیه در وضعیت تاب آوری پایین و ۵ ناحیه در وضعیت تاب آوری متوسط قرار دارند. و در مجموع می توان گفت که ۷ ناحیه می تواند در برابر مخاطره زلزله تابآور باشد.

کلیدواژه ها:

تاب آوری ، زلزله ، تاب آوری کالبدی ، SAW ، مخاطرات ، شهر اراک