پایش نحوه استقرار سکونتگاه های روستایی غرب ایران با تاکید بر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: حوضه آبریز زرآب)

در جهان کنونی ما مخاطرات محیطی به واسطه دخالت عوامل طبیعی و انسانی به یکی از مهم ترین چالش های پیش روی جامعه بشری تبدیل شده اند. گستردگی و تنوع مخاطرات محیطی در فضاهای مختلف جغرافیایی به علل مختلفی وابسته است. در میان انواع مختلف مخاطرات محیطی، زمین لغزش یکی از پرتکرارترین و شایع ترین مخاطرات است که در کشورمان هر ساله خسارت جانی و مالی گسترده ای را به همراه داشته است. در این میان جایگاه و محل استقرار سکونتگاه های انسانی نسبت به پهنه های خطر زمین لغزش می تواند در کاهش خسارت این مخاطره اثرات بسزایی را داشته باشد. از این رو هدف پژوهش کاربردی حاضر، پایش نحوه استقرار سکونتگاه های روستایی غرب ایران با تاکید بر مخاطره زمین لغزش است که به صورت مطالعه موردی در حوضه آبریز زرآب انجام گرفته است. برای شناسایی و استخراج نقاط زمین لغزش از تصاویر راداری سنتنیل ۱، برای وزن دهی به عامل ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (۱۵ عامل موثر بر زمین لغزش) و برای تجزیه و تحلیل لایه ها از نرم افزار ArcMap با رویکرد Fuzzy overlay استفاده شده است. یافته ها پژوهش نشان داد از میان ۲۳۴ نقطه روستایی مورد بررسی، ۵۶/۵۵ درصد از سکونتگاه های روستایی (۱۳۰ روستا) در پهنه های با حساسیت بسیار کم و کم، ۳۶/۲۴ درصد (۵۷ روستا) در پهنه با حساسیت متوسط و ۰۹/۲۰ درصد سکونتگاه های روستایی (۴۷ روستا) در پهنه های با حساسیت زیاد و بسیار زیاد نسبت به وقوع زمین لغزش قرار گرفته اند.

کلیدواژه ها:

مخاطرات محیطی ، زمین لغزش ، سکونتگاههای روستایی ، حوضه آبریز زرآب.