ارزیابی مزرعه ای و تحلیل سامانه های آبیاری نواری با نرم افزار WinSRFR (مطالعه موردی: مزارع گندم دشت ارومیه)

از مساله اصلی روش های آبیاری سطحی، پایین بودن راندمان آبیاری است که عمدتا از ضعف مدیریت و طراحی نامناسب ناشی می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی و تحلیل عملکرد سامانه آبیاری نواری، آزمایش های مزرعه ای تحت کشت گندم انجام شد. برای به دست آوردن داده های مزرعه ای، پنج مزرعه تحت کشت گندم به مساحت ۴/۳ هکتار که به روش آبیاری نواری انتها بسته آبیاری می شدند در نظر گرفته شد. به طورکلی ۱۵ ارزیابی انجام شد و اکثر متغیرهای آب و خاک برای این منظور برداشت شد. نرم افزار آبیاری سطحی WinSRFR با استفاده از اطلاعات مزرعه ای بر اساس روش حل اینرسی- صفر واسنجی و ارزیابی شد. نتایج نشان داد نرم افزار WinSRFR در شبیه سازی آبیاری نواری انتها بسته از کارایی خوبی برخوردار است. متوسط راندمان اندازه گیری شده در مزارع ۵۸/۲۳ درصد و پیش بینی شده توسط مدل ۸۷/۲۲ درصد برآورد شد. هم چنین، متوسط خطای ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (NRMSE) برابر ۰۷/۷ درصد به دست آمد. نرم افزار WinSRFR با ضریب تبیین (R۲) ۶/۹۹ درصد، شاخص توافق ویلموت (d) ۸۳/۹۹ درصد و خطای ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (NRMSE) کم تر از ۴۱/۶ درصد توانست پیشروی را به بهترین حالت شبیه سازی نماید. طبق نتایج به دست آمده، نرم افزار WinSRFR از توانایی کافی در شبیه سازی روش کاهش جریان برخوردار نیست. هم چنین، عدم آگاهی کشاورزان از نحوه صحیح مدیریت آبیاری، بیش آبیاری با دور کم، باعث تلفات نفوذ عمقی آب از ناحیه ریشه ها شده و اصلی ترین عامل کاهش راندمان آبیاری سطحی است.

کلیدواژه ها:

آبیاری سطحی ، بازده کاربرد ، دشت ارومیه ، مدیریت آبیاری