پرداخت پارامتر پراکندگی ساده و ساختاربندی شده در مدلهای تصادفی تک متغیره ی انتخاب مسیر

در سالهای اخیر رویکرد مدلسازی انتخاب مسیر با استفاده از نظریه ی مطلوبیت تصادفی بیش از پیش مورد توجه محققان و برنامه ریزان حمل ونقل قرار گرفته است. کلیه ی مدلهای تخصیص تصادفی ترافیک پارامترهای کالیبراسیونی دارند که منعکس کننده ی رفتار انتخاب مسیر مسافران هستند. به طور خاص، در تخصیص تک معیاره با استفاده از مدلهای خانواده ی لوجیت تنها یک پارامتر کالیبراسیون وجود دارد که اغلب در ادبیات تخصیص ترافیک پارامتر یا ضریب پراکندگی نامیده میشود. با این وجود، مسأله ی تخمین این پارامتر در پژوهشهایی که تاکنون صورت گرفته بسیار کم مورد توجه قرار گرفتهاست. دلیل این امر را میتوان در دشواریهای ذاتی مرتبط با کالیبراسیون در مسألهی بزرگ- مقیاس تخصیص ترافیک دانست. در این پژوهش، ضمن برشمردن و توضیح این دشواریها، یک روش ابتکاری و عملی برای پرداخت این پارامتر پیشنهاد شده است. این روش گرچه پارامتر مذکور را تحت فرض نسبتاً سنگینی تخمین میزند اما با این وجود میتواند دست کم به عنوان یک روش جایگزین برای استفاده از مقادیر از پیش تعیین شده ی خامی باشد که استفاده از آنها بعضاً میتوانند گمراه کننده نیز باشد. در این ارتباط یک مجموعه داده ی عملی نیز در شهر تهران جمع آوری شده و مقادیر تخمینی نیز با استفاده از روش مذکور ارائه شده است. همچنین یکی از نقاط ضعف تخصیص لوجیت- مبنا نیز که در ادبیات کمتر مورد بحث قرار گرفته توضیح داده شده و روشی برای تعدیل آن در قالب استفاده از پارامتر پراکندگی ساختاربندی شده پیشنهاد شده شده است.

کلیدواژه ها:

نظریه ی مطلوبیت تصادفی ، پرداخت یا کالیبراسون مدل ، انتخاب مسیر ، تخصیص تصادفی ترافیک ، مدل لوجیت