کارکرد سیاسی و اجتماعی هنرمعماری ، مطالعه موردی کارکرد سیاسی معماری مسجد درتمدن اسلامی
محل انتشار: سومین کنفرانس بین المللی معماری،عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 44
فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
ICACU03_1439
تاریخ نمایه سازی: 29 فروردین 1403
چکیده مقاله:
معماری نیز یکی از زیر مجموعه های هنرهای اسلامی است که مانند سایر هنرهای اسلامی خصوصیات هویتی اسلام را درخود جای داده است . مسجد قلب تپنده شهرهای اسلامی است و از جمله مهمترین بناهای معماری اسلامی به حساب می آید . از این رو بررسی کارکرد سیاسی و اجتماعی مساجد در تمدن اسلامی حائز اهمیت است . مسجد دراصل منتسب به ذات اقدس خداوند است و دربیان معماری هنرمندانه آن از ماورایی ترین دریافت های بشری بهره گرفته می شود. اگر بخواهیم ویژگی های مسجد را بر شماریم و نقاط گسست آن از معماری فضای مقدس ادیان دیگر را مورد تاکید قرار دهیم ، به سه مضمون عمده میرسیم :نخست ، مرکزیت یافتن فضای خالی که در قالب صحن مرکزی در میانه فضای مقدس قرار میگیرد. در مسجد بر خلاف کلیسا، فضای خالی در درون دیوارها و زیر سقفی بلند، محصور نشده، بلکه به شکلی خام و عریان در قالب صحنی بزرگ نمود یافته و جایگاهی مرکزی را نیز اشغال کرده. گاه چنین می نماید که معماران اولیه مسجدها، به فضایی چندان بزرگ و فراخ برای نمودن پهناوری گیتی نیاز داشته اند که گنجاندنش در درون دیوارها و برکشیدن سقفی بر آن را ناممکن تشخیص داده اند و از این رو فضای خالی برای توجه انسان به تنهایی در گیتی و در نتیجه متوجه کردن او به امر مقدس را به رسمیت شناخته اند.دومین ویژگی متمایز کننده مسجد با بناهای مقدس ادیان دیگر، مرکزیت زدایی از فضای مقدس است . منع ساختن صورت خداوند، منجر به غیاب بت و آتشدان و چلیپا و سایر نمودهای مادی خداوند منجر شده است . سومین نکته متمایز کننده مسجد، آن است که در اینجا رمزپردازی پیچیده ای از فضا تجلی یافته است . هیچ مکان مقدسی نیست که به اندازه مسجد به نوشتار آراسته شده باشد. تقریبا هیچ گوشه ای از دورافتاده ترین مسجدهای آراسته کهن را نمیتوان یافت که جمله ای و شعری و آیه ای در آن نوشته نشده باشد. نمادین بودن مسجد و انتزاعی بودن فضاهایش تنها به کاربست هندسه و آرایه های زبانی منحصر نمی شود.و درنهایت به معماری و کارکردهای آن در تمدن اسلامی با استفاده از منابع کتابخانه ای و باروش مطالعه کتابخانه ای پرداخته شده است .
کلیدواژه ها:
نویسندگان
امیرحسن نوروزی
کارشناسی ارشد علوم سیاسی فارغ التحصیل از دانشگاه رازی کرمانشاه