بررسی کارایی انرژی در واحد های پرورش ماهی شهرستان شیروان

استفاده بهینه از پتانسیل­های منابع آبی کشور برای تولید آبزیان و ایجاد اشتغال از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مطالعه تعیین مصرف انرژی در واحد­های پرورش ماهی و هم چنین، تحلیل کیفی جریان انرژی و بررسی کارایی انرژی با رهیافت تحلیل پوششی داده­ها، در استان خراسان شمالی است. داده ها از راه پرسش نامه برای ۱۳ واحد پرورش ماهی در سال ۱۳۹۶ گرد­آوری شده است. بدین منظور، سه شاخص کارایی انرژی، بهره­وری انرژی و بازده خالص انرژی جهت تعیین مصرف بهینه انرژی در واحد­های پرورش ماهی، محاسبه شد. نتایج نشان دادند که هرچند ارقام کارایی انرژی در اغلب واحد­ها بالاست، اما با این حال، میان آن­ها تفاوت بسیاری از نظر کارایی انرژی، بهره­وری انرژی و بازده خالص انرژی مشاهده می­شود. میانگین کارایی مصرف انرژی برای واحد­های پرورش ماهی ۸۳ درصد بدست آمد. لذ، واحد­های پرورش ماهی بایستی با افزایش عملکرد و کاهش مصرف انرژی در نهاده­ها این شکاف را کاهش داده و خود را به مرز کارای مصرف انرژی نزدیک کنند. بهره­وری انرژی واحد­های تولیدی به جز در دو مورد، کم تر از ۷۰ درصد است که بیان­گر عدم رشد بهره­وری کل انرژی تولید در آن واحدها می­باشد. هم چنین، در میان نهاده­های تولیدی، غذا و سوخت با ۵۳ و ۳۷ درصد بزرگ­ترین سهم را در مصرف انرژی نشان داد. بنابراین، برای افزایش کارایی مصرف انرژی و بهبود منافع اقتصادی در واحد­های پرورش ماهی، توصیه می­شود که استفاده از منابع انرژی به صورت کارآمدتر صورت گیرد و با انتخاب صحیح نوع، مقدار، روش و زمان مصرف نهاده­ها و بهینه­سازی آن­ها، کارایی انرژی در واحدهای پروش ماهی را برای نهاده­هایی مانند غذای ماهی و سوخت بهبود بخشید. در این راستا، زمینه مناسب برای آشنایی واحد­های پرورش ماهی در راستای جلوگیری از مصرف بیش از حد نهاده­ها و افزایش کارایی انرژی ایجاد شود تا در هر منطقه با توجه به شرایط آب و هوایی سیستم­های مناسب را انتخاب و بر مبنای آن آگاهی­های لازم انجام گیرد.

کلیدواژه ها:

تحلیل پوششی داده ها ، پرورش ماهی ، کارایی انرژی