بررسی عوامل موثر در مشارکت طرح های آبخیزداری روستایی شهرستان قوچان

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مقایسه ای عوامل موثر بر مشارکت مردم در حوضه عمارت از دیدگاه آبخیزنشینان و کارشناسان است. در این تحقیق عوامل موثر بر عدم مشارکت مردم در طرح های آبخیزداری در قالب چهار شاخص اقتصادی، اجتماعی، آموزش و ترویج و طراحی- اجرا و ۱۴ زیر شاخص طبقه بندی شدند. در ادامه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و نیز آزمون فریدمن، شاخص ها و زیرشاخص ها اولویت بندی شد. نتایج نشان داد که در حوضه عمارت از منظر خبرگان و بهره برداران، شاخص اقتصادی نقش بیشتری را در عدم مشارکت مردم نسبت به سایر شاخص ها دارد. نتایج رتبه بندی زیرشاخص ها از منظر جوامع محلی و کارشناسان نشان داد زیرشاخص های "نادیده گرفتن منافع مردم به عنوان انگیزه اقتصادی مستقیم" و "عدم آموزش ساکنان حوضه در خصوص طرح ها" بیش ترین اهمیت در عدم مشارکت مردم را دارند. با این حال بیش ترین اختلاف میزان اهمیت عوامل از منظر دو گروه کارشناسان و جوامع محلی، مربوط به زیرشاخص های "نادیده گرفتن منافع مردم به عنوان انگیزه اقتصادی مستقیم" و"عدم مشورت با جوامع محلی (شورای روستا) در نیازسنجی پروژه" مشخص گردید. نتیجه کلی اینکه اجرای پروژه های چندمنظوره و درنظرداشتن منافع آبخیزنشینان و نظرسنجی از جوامع محلی، به همراه آموزش بهره برداران می تواند زمینه ساز جلب مشارکت فعال مردم در پروژه های آبخیزداری حوضه گردد.

کلیدواژه ها:

مدیریت جامع آبخیز ، تحلیل سلسله مراتبی فازی ، تصمیم گیری چند معیاره