رابطه ی بین پارازیتیسم تله های تخم با پارازیتیسم جمعیت های طبیعی تخم سن گندم

بعضی از محققین از تله­های تخم سن برای تخمین نسبت پارازیتیسم یا تغییرات جمعیت پارازیتوئیدهای آن (متعلق به خانواده­های Scelionidae و Encyrtidae) استفاده کرده­اند. با این حال رابطه­ی کمی این داده­ها با شمارش­های مطلق مزرعه­ای بررسی نگردیده است. لذا نیازی به استاندارد نمودن این روش احساس می­شود. در این بررسی تلاش گردیده که نقش ارتفاع و تراکم تخم، در به­دام­اندازی پارازیتوئیدها توسط تله­ها محقق گردد. برای این منظور، یک آزمایش فاکتوریل بر پایه­ی بلوکهای کامل تصادفی در پنج بلوک با سه سطح ارتفاع (۲۰، ۴۰ و ۷۰ سانتی­متر) و سه سطح تراکم (یک، دو و چهار دسته تخم) در مزرعه­ای در شریف آباد ورامین اجرا شد. در هر بلوک و برای هر تیمار دو مشاهده در نظر گرفته شد. آزمایش در دو هفته­ی متوالی تکرار گردید. بدین ترتیب یک سری از تله­های تخم در هر نوبت بر اساس نقشه­ی آزمایش گذاشته شد ویک هفته بعد برداشته شد. نخستین تله گذاری در چهار اردیبهشت و بعدی در ۱۱ اردیبهشت انجام شد. نسبت پارازیتیسم کل به انضمام هر یک از دو گونه­ی Trissolcus vassilievi و T. grandis مورد مقایسه قرار گرفت. در تله­گذاری نخست، نه ارتفاع و نه تراکم روی پارازیتیسم تاثیری نداشتند. با این وجود، در دومین تله گذاری، تفاوت معنی­داری در درصد پارازیتیسم  T. grandis در تله­های نصب شده در ارتفاع ۲۰ و ۷۰ سانتی­متر مشاهده شد، به طوری که ۸/۱۰ درصد گروه نخست در برابر ۴/۳۴ درصد گروه دوم مورد حمله­ی این گونه قرار گرفتند. از طرفی، یک تفاوت بسیار معنی­دار بین تراکم­های یک و دو دسته تخم به ثبت رسید، به طوری که ۹/۱۲ و ۹/۳۷ درصد از تراکمهای مذکور مورد حمله­ی T. vassilievi قرار گرفتند. هیچ تفاوت معنی­داری در پارازیتیسم کل در تله گذاری دوم مشاهده نشد. پارازیتیسم کل در دو نوبت تله گذاری بترتیب ۵/۱۱ و تقریبا ۵۰ درصد بود. به نظر می­رسد تمایلی به سمت بالای بوته­های گندم در T .grandis و در جهت عکس در T. vassilieviوجود دارد.  این می­تواند یکی از اجزایی باشد که زیستخوان دو گونه را جدا و همزیستی آنها را امکانپذیر می­سازد. انحراف معنی­داری از پارازیتیسم مزرعه­ای و ترکیب طبیعی زنبورها در تله­ها مشاهده گردید.

کلیدواژه ها:

پارازیتویید تخم ، تله ی تخم ، نمونه برداری ، Trissolcus vassilievi ، Trissolcus grandis