اثر روش های مختلف خاک ورزی بر خواص خاک رسی و عملکرد گندم در تناوب با نخود در شرایط دیم

برای دست­یابی به روش خاک ورزی مناسب در تناوب گندم با نخود، پنج روش خاک ورزی مختلف  شامل ۱- گاوآهن برگرداندار + غلطک (۱T- روش مرسوم)­. ۲- گاوآهن قلمی + غلطک (۲T). ۳- سیکلوتیلر (۳T). ۴- پنجه غازی+ غلطک (۴T) ۵- بی خاک ورزی (۵T)، به مدت پنج سال در ایستگاه تحقیقات دیم مراغه در چهار تکرار به صورت طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی اجراء گردید. خواص فیزیکی و شیمیایی خاک به همراه عملکرد محصول گندم اندازه­گیری شد. نتایج تجزیه آماری نشان داد که اثر روش خاک ورزی بر روی جرم مخصوص ظاهری خاک معنی دار بوده و ۱T با میانگین ۲۳/۱ گرم بر سانتی متر مکعب بیشترین تاثیر در کاهش تراکم را داشته و با ۴T و ۳T در یک کلاس قرار گرفت.  ۵T با میانگین ۳۴/۱ گرم بر سانتی متر مکعب بیشترین میزان جرم مخصوص را داشت. از میان خواص خاک، اختلاف بین تیمارها از نظر واکنش خاک معنی دار و ۵T با میانگین ۳۹/۷ نسبت به سایر تیمارها کمترین مقدار را داشت. از نظر کربن آلی اختلاف بین تیمارها معنی­دار نبود ولی نتایج، افزایش کربن آلی در ۲T و ۴T و ۵T را نسبت به روش مرسوم نشان داد. اختلاف بین روش­های مختلف خاک ورزی از نظر رطوبت در خاک معنی­دار نشد. نتایج نشان داد، تیمارهایی که کمترین جرم مخصوص ظاهری خاک را داشتند نسبت به تیمارهای دیگر دارای رطوبت بیشتری بودند. از نظر عملکرد محصول اختلاف بین تیمارها معنی دار نشد. با توجه به نتایج بدست آمده و مزایای هر یک از روش­های مختلف خاک ورزی می توان روش­های کم خاک ورزی ۲T یا ۴T را به جای روش مرسوم ۱T پیشنهاد نمود.

کلیدواژه ها:

تناوب ، شرایط دیم ، خاک ورزی ، خواص خاک ، عملکرد ، گندم