مالکیت و زمان انتقال آن در عقد بیع با لحاظ حقوق ایران و انگلیس

مالکیت حقی دائمی است که به موجب آن شخص می تواند در حدود قوانین، تصرف در مالی را به خود اختصاص دهد و ازتمام منافع آن استفاده کند. در انتقال مالکیت، یکی از مسائل مهم، زمان انتقال است که تعیین کننده زمان ایجاد آثار مربوط به آناست. نظام های مختلف حقوقی در خصوص زمان انتقال مالکیت در عقد بیع، نظر واحدی ندارند و با توجه به نوع مورد معامله،زمان انتقال و آثار بعدی آن متفاوت می باشد. در حقوق ایران، در بیع عین معین همزمان با انعقاد عقد و در بیع کلی فی الذمهبه محض تسلیم یا تعیین مبیع، مالکیت به خریدار منتقل می گردد. در مورد کالای آینده، اگر از مصادیق بیع سلف و سلم باشد،زمان انتقال مالکیت، در زمان تحقق شرط یعنی قبض ثمن خواهد بود و در صورتی که از نوع سلف نباشد، از زمان انعقادقرارداد، مالکیت منتقل می شود. در حقوق انگلیس، انتقال مالکیت در مورد عین معین زمانی که طرفین قصد انتقال آن را داشتهباشند، صورت می گیرد و در تبیین قصد طرفین، مطابق قواعد سه گانه ماده ۸۱ قانون فروش کالا، شروط قراردادی و اوضاع واحوال و رفتار طرفین مورد توجه قرار می گیرد. در مورد کالای غیر معین - که شامل کلی در معین و کلی فی الذمه می شود -مالکیت، در زمان اختصاص و تعیین کالا، منتقل می شود و در مورد کالای آینده نیز، زمان اختصاص کالا، زمان انتقال مالکیتاست. به طور کلی به نظر می رسد حکم به انتقال مالکیت در حین وقوع عقد صرف نظر از نوع مبیع که در حقوق ایران اتخاذشده است از لحاظ نظری صحیح تر به نظر می رسد. البته در موارد استثنائی که قبض مبیع یا ثمن، شرط صحت عقد است، درزمان تحقق شرط، مالکیت منتقل می شود. علیرغم این موارد، طرفین می توانند به اراده خویش توافق به تقدیم یا تاخیر «زمانی» انتقال مالکیت نمایند و بنابر اصل حاکمیت اراده پذیرفته شده در حقوق ایران و انگلیس و مطابق ماده ۱۰ ق.م بایستی حکم بهصحت چنین توافقاتی داد.

کلیدواژه ها:

مالکیت ، زمان انتقال مالکیت ، ضمان معاوضی ، اقسام بیع ، شرط تقدیم و تاخیر انتقال مالکیت