خداشناسی و توحید در مخزن الاسرار و خسرو و شیرین

مضامین خدا شنا سی و توحید در ادبیات فار سی در آثار اکثر شاعران دیده می شود و علاوه بر اینکه یکی از مضمون های همی شگی شعر دینی و عرفانی بوده ا ست، در آثار غنایی و دیگر انواع ادبی نیز آمده ا ست و اغلب شاعران، آغاز شعر خود را با این مضمون آورده اند. از شاعران برجسته ادبیات فارسی که به عنوان شاعر حکیم شناخته شده و به این مضامین اهمیت داده، نظامی گنجه ای است، وی هم به صورت جداگانه منظومه ی حکمی و اخلاقی مخزن الا سرار را سروده و هم این مضمون را در منظومه های غنایی اش آورده ا ست. این امر ن شان می دهد که نظامی چه در ساحت شعر حکیمانه و چه در ساحت شعر غنایی به خداشناسی و توحید اهمیت ویژه داده است. در این رساله این مضامین در دو منظومه ی مخزن الاسرار و خسرو و شیرین بررسی شده است. این بررسی نشان می دهد: مفاهیمی همچون یگانگی خداوند، اوصاف الهی، شناخت خدا از طریق صفات، اظهار عجز در برابر شناخت حق، آفرینش انسان، آفرینش جهان، تو صیف پیامبر(ص) به عنوان ان سان کامل، مذمت دنیاگرایی، نفی خودپر ستی در راه خدا و ... از مضامین اصلی این موضوع است، همچنین فراوانی این مضامین در مخزن الاسرار با توجه به ماهیت حکمی و اخلاقی این منظومه، بیشتر از خسرو و شیرین است.

کلیدواژه ها:

نظامی ، خداشناسی ، توحید ، مخزن الاسرار ، خسرو و شیرین.