ارزیابی کارآیی راکتور زیستی با مقطع مثلثی برای حذف نیترات پساب کشاورزی

نیترات یکی از مهم ترین آلوده کننده های آب زهکش، در اراضی کشاورزی است. حذف یا کاهش بیولوژیکی نیترات، اخیرا در نقاط مختلف دنیا موردتوجه قرار گرفته است. راکتورهای زیستی توسط فرآیند نیتروژن­زدایی، یکی از جدیدترین راه حل ها، برای این منظور هستند. برای استفاده بهینه از راکتور زیستی نیاز به تجربیات علمی و محلی است. با توجه به وجود شبکه آبیاری و زهکشی مغان، و حجم بالای پساب تولیدی، این تحقیق به­منظور بررسی کارآیی راکتور زیستی برای حذف نیترات متناسب با شرایط دشت مغان انجام شد. مقطع راکتور زیستی مثلثی و زمان های ماند آب در آن ۱۶،۱۲ و ۲۴ ساعت در نظر گرفته شد. هسته راکتورهای زیستی از تراشه چوب، کاه و کلش گندم و تراشه ساقه ذرت به عنوان تیمار اصلی، و هر تیمار دارای سه تکرار انتخاب شد. نتایج نشان داد به طور متوسط در زمان ماند ۱۲ ساعت، تراشه چوب نیترات اولیه را ۸۴/۲۹ درصد کاهش داد که بیش ترین درصد حذف نیترات را در بین مواد آلی داشت، و عملکرد دو ماده آلی دیگر، با توجه به آزمون دانکن، تفاوت معنی داری نداشتند. در زمان ماند ۱۶ ساعت عملکرد تیمارهای مواد آلی از نظر آماری برای حذف نیترات کاملا با هم متفاوت بود، و تیمارهای تراشه چوب، کاه و کلش گندم و تراشه ساقه ذرت به­ترتیب با درصد حذف ۱/۴۰، ۲۳/۳۵ و ۲۸ اولویت بندی شدند. در زمان ماند ۲۴ ساعت اگر چه از نظر آماری هر سه تیمار ماده آلی عملکرد یکسانی برای حذف نیترات از پساب کشاورزی داشتند، اما تیمار تراشه چوب با درصد حذف ۷۵/۴۶ بهترین عملکرد را داشت. همچنین نتایج نشان داد که برای هر سه تیمار ماده آلی با افزایش زمان ماند درصد حذف نیترات نیز افزایش می یابد.

کلیدواژه ها:

پساب کشاورزی ، نیترات ، نیتروژن دهی ، راکتور زیستی