تحلیل اهمیت شاخص های توسعه پایدار شهری در ایران و مقایسه آن با شاخص های جهانی

امروزه گسترش شهرنشینی مسائل بسیاری را برای کشورهای جهان و به خصوص کشورهای در حال توسعه به وجود آورده است. ایران یکی از کشورهای در حال توسعه است که در سال های اخیر، به دلیل افزایش جمعیت، به خصوص در مناطق شهری، گرفتار آسیبهای فراوان شده است. در سالهای اخیر کشورهای جهان تلاش کردهاند با استفاده از توسعه پایدار شهری بر مشکلات ناشی از شهرنشینی ناپایدار چیره شوند. در این زمینه، محققان مطالعه پیش رو را با هدف تعیین تفاوتها و شباهتهای سیستمهای ارزیابی پایداری موجود در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته و تبیین نیازهای کشورهای در حال توسعه، مانند ایران، برای بهبود مدیریت مناطق شهری انجام دادهاند. بنابراین، در تحقیق حاضر شاخصهای پایداری شهری جهانی نظیر BREEAM Community، CASBEE-UD، GBI Township، LEED-ND، IGBC Green Townships، GRIHA-LD، Green Star، و IUSAF بررسی و با سامانه مورد نظر در کشور ایران (IUSI) مقایسه شد. در این فرایند، تفاوتها و شباهتهای سامانههای ارزیابی منتخب از نظر نوع و میزان اهمیت شاخص با یک دیگر مقایسه شد. بر پایه نتایج تحقیق، چالشهای شهرنشینی در کشورهای مختلف جهان بر اساس سطح توسعه یافتگی و وضعیت محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی، و ژئوپلیتیک با یک دیگر متفاوت است. به علاوه، مهمترین شاخصهای سنجش پایداری شهرها در کشورهای توسعه یافته شامل انرژی، منابع و رفاه اجتماعی، محیط مصنوعی، هوشمندسازی، و محیط زیست شناسایی شد؛ درحالی که شاخصهای با ارجحیت بالا در کشورهای در حال توسعه شامل برنامهریزی و توسعه جامعه، مدیریت منابع زیرساخت، حمل ونقل، امنیت و اقتصاد محلی، اشتغال، و مهمتر از همه دسترسی به آب سالم تعیین شد. همچنین، یافتههای تحقیق حاضر حاکی از آن است که با بومیسازی سامانهها و شاخصهای مربوط به ارزیابی پایداری برای هر کشور یا منطقه یا استان میتوان به ارزیابی دقیقتری دست یافت که کمک شایانی در جهت برنامهریزیهای آتی با هدف پیشبرد اهداف توسعه پایدار به شمار میرود.

کلیدواژه ها:

ایران ، توسعه پایدار ، سامانه ارزیابی ، شاخص ، مناطق شهری