شبیه سازی دو بعدی جریان سیلابی رودخانه ها در عبور از نواحی مسکونی شهری با بهره گیری از نرم افزار HEC-RAS ۶.۰

در میان انواع بلایای طبیعی در جهان، سیل بعنوان ویرانگرترین عامل شناخته می شود و در میان انواع آنها، سیلاب های آنی در حوضه های آبریز مشرف بر مناطق شهری خطرناکترین نوع سیلاب محسوب می شوند. تخمین پتانسیل تلفات انسانی ناشی از سیلاب های حوضه های آبریز شهری ، بمنظور اجرای برنامه های مدیریتی در راستای کاهش میزان تلفات، دارای اهمیت فراوانی می باشد. در نواحی مسکونی موجود در مجاور رودخانه ها به دلیل جذابیت های اقتصادی که برای ساکنین محدوده وجود دارد عموما تصرف و تجاوز بستر در غالب بازه ها مشهود بوده و همین موضوع نیز منجر به تلفات عمده مالی و جانی دراین محدوده ها در طی سالیان اخیر در کشور و جهان گشته است . در تحقیق حاضر با بهره گیری از مدل دو بعدی نرم افزار HEC-RAS ۶.۰ برای شبیه سازی رودخانه مادیان رود که از مرکز شهر کوهدشت لرستان عبور می کند، استفاده گردید. رودخانه مذکور در وضعیت موجود خود از مقطع ساماندهی سنگی ملاتی با ابعاد متغییر در طول مسیر برخوردار است . با این وجود در سالیان اخیر در سیلاب های رخ داده جوابگوی ظرفیت گذردهی مقطع نبوده است . از این رو در وهله اول جریان سیلابی رودخانه برای وضعیت موجود به ازای دبی با دوره بازگشت ۵۰ ساله شبیه سازی گردید و مشخصه های هیدرولیکی همچون، عمق ، سرعت ، عدد فرود و پهنه بندی سیلاب حاصل از مدل های عددی استخراج گردید.نتایج پژوهش حاکی از آن است که به ازای دبی با دوره بازگشت ۵۰ ساله در وضعیت موجود رودخانه سطح پهنه سیل گیر ۴/۲۰ هکتار است که معادل ۴۵/۲ درصد از محدوده مسکونی شهر را شامل می گردد که در معرض آسیب های سیلاب قرار می گیرند.

کلیدواژه ها:

پهنه سیل گیر ، نرم افزار HEC-RAS ۶.۰ ، رودخانه مادیان رود کوهدشت ، ساماندهی رودخانه