ارزیابی قابلیت فیلترهای زیستی برای تصفیه زه آب کشاورزی ، مطالعه موردی: شبکه آبیاری و زه کشی مغان (یادداشت تحقیقاتی)

با توجه به مصارف بالای آب در کشاورزی، بحران آب در این بخش مشهودتر است و از این رو استفاده از منابع آب نامتعارف، به ویژه زهاب های کشاورزی به عنوان امری ضروری مطرح شده است. برای بررسی امکان تصفیه زهاب کشاورزی با جاذب ها به عنوان فیلترهای زیستی با تعیین کارآیی چهار نوع فیلتر زیستی شامل کاه و کلش گندم، سبوس برنج، ساقه پنبه و خاک اره چوب در بهبود کیفی زهاب کشاورزی شامل فاکتورهای شوری، اسیدیته، نیترات، کلسیم، منیزیم، سدیم، فسفات، سولفات، کل ذرات محلول و کل ذرات معلق در شرایط پایلوت تحقیقاتی بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان می دهد که بین تیمارهای مختلف ازنظر پارامترهای مورد مطالعه، به غیر از نیترات، اختلاف آماری معنی داری وجود ندارد. همه فیلترهای مورد مطالعه در بهبود کیفیت زهاب های کشاورزی موثرند و با توجه به فراوانی آنها در هر منطقه می توان از هریک از آنها برای بهبود کیفیت زهاب های کشاورزی استفاده کرد. نتایج این تحقیق از دید تغذیه گرایی منابع آب جهت دفع پساب به منابع آب های سطحی نشان می دهد که فیلترهای خاک اره چوب و ساقه پنبه به ترتیب با جذب ۲۳/۶۲ و ۱۲/۶۰ درصد نیترات و۲۰ و۷/۲۰ درصد فسفات نسبت به فیلترهای دیگر برتری دارند. بر اساس نتایج کیفی زهاب خروجی از فیلترهای مورد مطالعه و مقایسه آن با حداکثر مجاز استاندارد کیفی آب برای کاربری کشاورزی، به ترتیب گیاهان زراعی گندم، جو و پنبه تحت الگوهای کشت مختلف برای استفاده از حدود ۲۶۰ میلیون مترمکعب زهاب تولیدی شبکه آبیاری زهکشی مغان قابل برنامه ریزی است.

کلیدواژه ها:

فیلتر زیستی ، زه آب ، کشاورزی و مغان