بهینه سازی عملیات حرارتی تمپر آلیاژهای برنج کار شده با استفاده از روش طراحی آزمایش و نرم افزار مربوطه

برنجهای آلیاژی با درصد Zn بالا دارای فازها و ریزساختارهای متفاوتی می باشند. عملیات حرارتی با اعمال سیکل های مختلف می تواند نوع و درصد حجمی این فازها را تغییردهد و منجر به ایجاد خواص متنوعی گردد که بی شباهت به رفتار فولادها نمی باشد. در این تحقیق نمونه هایی از آلیاژکارشده CuZn40Al1 که از برنجهای با استحکام بالا محسوب می شوند، در دمای 750oC به مدت 4 ساعت نگه داری شده وسپس کوئنچ گردیدند. عملیات حرارتی تمپر بوسیله روش طراحی آزمایش (Design Of Experiments) و نرم افزار مربوطه بهینه و شبیه سازی گردید و سپس آزمایشهای مختلف صحه گذاری انجام شد .عملیات حرارتی در دماهای 325،150 و 500 درجه سانتیگراد و زمانهای 30 و 135 و 240 دقیقه صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که بعد از عملیات کوئنچ، در کلیه نمونه ها تکفاز β همراه با رسوبات آبی رنگمشاهده می گردد. با افزایشزمان آنیل فاز α در نمونه های تمپر شده افزایشمی یابد، اما در دماهای پایین تر فاز α مشاهده نمی شود. رسوبات کشیده ای که ازمرحله قبل ازعملیات حرارتی وجود دارد و در حین تمپر نیز از دید شکل تغییر نکرده اند عموما شامل عناصر Mn و Si می باشند. بین نتایج سختی و ریزساختار های حاصله همخوانی مناسبی مشاهده میشود.

کلیدواژه ها:

عملیات حرارتی ، برنج های آلیاژی ، روش طراحی آزمایش