تبیین و توسعه عملکرد روش های نوین مدیریت رواناب های سطحی با رویکرد تابآوری در برابر سیلاب شهری (نمونه موردی: شهر شیراز)

در چند دهه اخیر، رشد جمعیت و توسعه شهری سبب افزایش رواناب شهری و شکل گیری مسائلی از قبیل آلودگی های زیست محیطی، آبگرفتگی معابر شهری و سیلاب های مخرب شده است و مسئله مدیریت رواناب شهری و جمع آوری و هدایت آب های سطحی را به یکی از دغدغه های اصلی مدیران و برنامه ریزان شهری تبدیل کرده است. در این زمینه و با توجه به این که نمی توان از وقوع سیلاب های شهری جلوگیری کرد، لذا باید با به کارگیری روش های نوین اثرات ناشی از این بحران طبیعی را تا حد زیادی کاهش و جوامع را در برابر آن تاب آور نمود. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تبیین عملکرد روش های نوین مدیریت رواناب های سطحی با رویکرد تاب آوری شهر شیراز در برابر سیلاب شهری انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی است. روش گردآوری داده ها نیز مبتنی بر دو شیوه اسنادی و میدانی است. ابزار پژوهش در بخش میدانی، پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش خبرگان و مدیران حوزه مدیریت بحران، اساتید حوزه مدیریت و برنامه ریزی شهری و منابع طبیعی و آبخیزداری شهر شیراز می باشد که حجم نمونه به روش نمونه گیری هدفمند به تعداد ۲۰ نفر انتخاب شده است. در نهایت داده های گرداوری شده در محیط نرم افزار SPSS و Expert choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در بین مولفه های طبیعی، عامل شیب با وزن (۲۵۲/۰) بیش ترین و عامل عمق آب زیرزمینی با وزن (۰۶۲/۰) کم ترین تاثیر و در رابطه با شاخص عوامل انسان ساخت نیز، عامل کاربری اراضی با وزن (۲۱/۰) بیش ترین و عامل تاریخچه سیلاب با وزن (۰۸۵/۰) کم ترین تاثیر را در بحث رواناب و سیلاب از نظر متخصصین شهر شیراز داشته است. بدین ترتیب پیاده سازی طرح ذخیره سازی سیلاب ها، تجدید حیات رودخانه ها، ایجاد دریاچه حفاظت از سیلاب، استفاده از روکش های نفوذپذیر، ایجاد سیستم ذخیره آب باران در منازل و ایجاد چاه های جذبی به عنوان روش های نوینی است که در جهت ارتقا تاب آوری با رویکرد مهندسی و مدیریت جامع رواناب های سطحی پیشنهاد شده است.

کلیدواژه ها:

رواناب ، زیرساخت های سبز ، تاب آوری ، مدیریت سیلاب ، شهر شیراز