بررسی بحران اوکراین و روسیه از ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۲

بعد از پایان جنگ سرد و فروپاشی نظام دوقطبی، جهان شاهد دور جدیدی از رقابتها و بحرانها در سطح نظام بین الملل است. تحولات نظام بین الملل و تغییر در توزیع قدرت، شکل و بازیگران عمده بحرانهای بین المللی، شدت و ضعف، و مناطق جغرافیایی آن را تغییر داده است. بحران در یک منطقه منافع بازیگران دیگر در مناطق مختلف را تحت تاثیر قرار میدهد. اوکراین از زمان استقلال تا به حال شاهد بحرانهای متعددی بوده است. مهمترین آنها عبارتند از بحران ۲۰۱۴ که الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه بود و بحران ۲۰۲۲ که با تهاجم گسترده روسیه به خاک اوکراین همراه بود و نشانگر تشدید این بحران در سطح منطقه ای و بین المللی بوده است. در مقاله حاضر با روش توصیفی و با جمع آوری اسناد و مدارک، به بررسی سیاستهای تهاجمی روسیه از دیدگاه نظریه رئالیسم تهاجمی و تدافعی میپردازد و یافته های این تحقیق نشان میدهد که نظام بین الملل یک نظام آنارشیک و فاقد مرجع اقتدار مرکزی است و در این شرایط استفاده از زور مشروعیت مییابد و جنگ خصوصیت بارز این نظام است. عوامل و زمینه هایی را روسیه به عنوان تهدید علیه امنیت ملی خودتلقی کرده، و محرکی برای افزایش قدرت(نفوذ) نسبی خود برای دستیابی به امنیت بیشتر و بقا، در برابر سیاست گسترش ناتو در شرق و دخالت ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی در امور کشور اوکراین شده است. روسیه به دنبال احیای امپراتوری تزاری و بالا بردن جایگاه خود در سطح منطقه ای و جهانی است و حمله به اوکراین نیز می تواند در قالب سیاستهای توسعه طلبانه روسیه با ایدئولوژی تزاری تحلیل شود.

کلیدواژه ها:

انقلاب رنگی ، بحران اوکراین ، واقعگرایی تهاجمی و تدافعی ، گسترش ناتو ، روسیه.