تعیین آستانه تحمل به شوری در دو رقم کلزا (Brassica napus L.)

این آزمایش به منظور تعیین آستانه خسارت شوری بر کیفیت و کمیت محصول دو رقم تجاری کلزا (طلایه و استقلال) در شرایط نیمه کنترل شده مزرعه ای در استان گلستان به اجرا گذاشته شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در محیط هایی با شوری آب آبیاری در شش سطح (۶، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۴ دسی زیمنس بر متر) و آب شهر به عنوان شاهد به مدت دو سال زراعی (۷۸-۱۳۷۷) انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که شوری موجب کاهش معنیدار عملکرد و شاخص برداشت ارقام کلزا در هر دو سال گردید. در هردو سال اگرچه رقم استقلال در همه تیمارها بطور معنیداری از عملکرد و شاخص برداشت بالاتری برخوردار بود، ولی درصد کاهش عملکرد آن در تیمارهای شوری بیش از رقم طلایه بوده است. تیمارهای شوری موجب کاهش معنی دار تعداد شاخه زایا، اجزای عملکرد، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشاء، نسبت پتاسیم به سدیم و افزایش معنی دار میزان کلر و سدیم برگ گردید. شوری بر میزان پتاسیم بخش هوایی گیاه اثری نداشت و بنظر میرسد که ضدیتی برای جذب سدیم و پتاسیم در کلزا وجود ندارد. نتایج این آزمایش، بین میزان تحمل نسبی ارقام کلزا به شوری با نسبت پتاسیم به سدیم در برگ همبستگی مثبت و معنیدار و با میزان سدیم برگ همبستگی منفی و معنیداری را نشان داد. بر اساس میزان عملکرد ارقام کلزادر دو سال آزمایش، آستانه کاهش عملکرد در دو رقم طلایه و استقلال ۸/۴ دسی زیمنس بر متر با شیب کاهش عملکرد بترتیب ۸/۸ و ۴/۱۰ درصد بدست آمد. براساس نتایج بدست آمده، این دو رقم کلزا در تقسیم بندی ماس و هوفمان در گروه گیاهان نسبتا متحمل به شوری قرار می گیرند.

کلیدواژه ها:

Grain yield ، Leaf K:Na ratio ، Rapeseed ، Salinity and Injury threshold. ، آستانه خسارت ، شوری ، کلزا ، عملکرد دانه و نسبت پتاسیم به سدیم.