برهمکنش حجم آب مصرفی و شوری آب آبیاری بر عملکرد گندم در مناطق خشک (مطالعه موردی: یزد)

کشاورزانی که با مساله شوری روبهرو هستند، گاهی سوالاتی در خصوص پیش بینی عملکرد، تحت تاثیر شوری آب آبیاری (ECiw) و حجم آب مصرفی (Viw) مطرح می نمایند که پاسخ به آن ها، مستلزم اطلاع از تابع تولید گیاه می باشد. این پژوهش با هدف بررسی برهمکنش شوری آب آبیاری و حجم آب مصرفی برعملکرد گندم (رقم نارین) طی سه سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶، ۹۸-۱۳۹۷ و ۹۹-۱۳۹۸ در یزد انجام شد تا تاثیر مقادیر مختلف حجم آب (بین ۴۵۰۰ تا ۱۱۶۰۰ مترمکعب بر هکتار) بر عملکرد گندم در سه سطح شوری (۳، ۵ و ۸ دسی زیمنس بر متر) مورد تجزیه و تحلیل رگرسیون قرار بگیرد. در ادامه، معادله ای برای تخمین عملکرد براساس شوری و حجم آب مصرفی ارائه و ارزیابی شد. نتایج حاصله بیانگر افزایش تاثیرپذیری افت عملکرد گندم از حجم آب آبیاری در شرایط شور نسبت به شرایط غیرشور بود؛ بهطوری که کشاورزان مناطق شور باید در مورد کفایت حقابه در اختیار خود برای تامین نیاز آبی مزرعه (اعم از نیاز گیاه و نیاز آبشوئی) اطمینان داشته و برنامه ریزی های آبیاری را با دقت بیشتری نسبت به شرایط غیرشور انجام دهند. در خصوص معادله تخمین عملکرد براساس ECiw و Viw، ضریب تبیین (R۲) این معادله ۰/۶۷ بوده و انتظار می رود عملکرد گندم را با خطای تقریبی ۵۲۴± کیلوگرم بر هکتار در منطقه مطالعاتی برآورد نماید. این معادله برای برآورد افت تولید گندم در اثر افزایش شوری و یا کمبود آب آبیاری، تخمین عملکرد مزرعه قبل از برداشت محصول و یا تامین نیاز آبی مزرعه برای تولید مقدار مشخصی محصول در منطقه مطالعاتی کاربرد دارد.

کلیدواژه ها:

تابع تولید ، گندم آبی ، شوری ، یزد