تحلیل فضایی ابعاد مسکن پایدار شهری مبتنی بر رویکرد اقتصاد سیاسی فضا مطالعه موردی: شهر کرمانشاه

فرآیند رشد و توسعه شهرنشینی کشور به شدت متاثر از رویکرد اقتصاد سیاسی است که این توسعه به عنوان یک پدیده برون زا و بر پایه رشد خدمات شکل گرفته است که به هیچ وجه ادامه شهرنشینی تاریخی آن نیست. در این پژوهش با تحلیل فضایی ابعاد مسکن پایدار شهری، وضعیت کمی و کیفی مسکن در سطح کلان شهر کرمانشاه بررسی خواهد شد. این پژوهش با توجه به ماهیت داده ها و عدم امکان کنترل رفتار متغیرهای موثر در مسئله، از نوع غیرتجربی بوده و در چارچوب الگوی تحلیلی موردی انجام شده است. به منظور تحلیل الگوی مسکن پایدار در سطح شهر و مناطق ۸ گانه شهر کرمانشاه از تکنیک پیمایش بلوک آماری و ابزار پرسشنامه در ۳ بعد پایداری کالبدی، اقتصادی و اجتماعی مشتمل بر ۴۰ گویه استفاده شده است. نتایج پایداری ابعاد سه گانه بر اساس آزمون t نشان می دهد که از میان ۵ مولفه مورد ارزیابی بعد کالبدی، ۲ مولفه ناپایدار و ۳ مولفه تا حدی پایدار بوده اند. همچنین از میان ۶ مولفه بعد اقتصادی، ۲ مولفه ناپایدار و ۴ مولفه دارای وضعیت تا حدی پایدار بوده اند. و درنهایت از میان ۵ مولفه مورد ارزیابی بعد اجتماعی، ۲ مولفه پایدار، ۲ مولفه تا حدی پایدار و ۱ مورد ناپایدار بوده است. مقدار شاخص Z-score در توزیع خوشه های کم زیاد (۱۶۳۷۵۱/۲-) منفی و مقدار شاخص موران (۰۳۱۰۴۲/۰) مثبت است؛ نشان می دهد که شکاف آشکاری میان مناطق شهری کرمانشاه ازلحاظ پایداری شاخص های کمی و کیفی مسکن وجود دارد که می توان به سه بافت جدید، میانی و قدیم تقسیم بندی کرد. با توجه به روند گسترش کالبدی شهر کرمانشاه به صورت شمال شرقی جنوب غربی، و دو محور شرقی غربی، مناطق نیمه شرقی شهر با بافت نسبتا جدید محل زندگی طبقات متوسط، بالا و نواحی منطبق با محلات قدیم و بافت میانی با امتیازات اجتماعی و کالبدی خاص که نسبت به نیمه جنوبی و شمال غربی از طیف وسیعی برخوردار است. همچنین تفاوت های فضایی الگوی مسکن پایدار حاکی از آن است که مناطق ۱، ۲، ۸ و ۶ دارای وضعیت ناپایدار، مناطق ۷ و ۵ وضعیت تا حدی پایدار و مناطق ۳ و ۴ دارای وضعیت پایدار بوده اند.

کلیدواژه ها:

توسعه شهری ، مسکن پایدار ، اقتصاد سیاسی ، کریجینگ نشانگر ، شهر کرمانشاه