بررسی پارامترهای فیزیولوژیک و مولکولی پروتئین های ۲۰ لاین پیشرفته گندم دوروم در شرایط تنش آبی

به منظور­ بررسی لاین­های مختلف گندم دوروم در خصوص تحمل به تنش آبی، آزمایشی درگلخانه با استفاده از ۲۰ لاین گندم دوروم در دو سطح تنش آبی (تنش۴/۰ و تنش ۷/۰ به ترتیب تنش با تخلیه رطوبتی در سطح ۴۰% و ۷۰%) و یک سطح شاهد (آبیاری کامل) به صورت طرح کرت­های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. همچنین با استفاده از تکنیک SDS-PAGE و الکتروفورز پروتئین­ها، پروتئین محلول در آب و نمک در آزمایشگاه استخراج شد. صفات اندازه­گیری شده شامل رنگیزه­های فتوسنتزی (کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل a/b، کلروفیل کل و کاروتنوئید)، قند محلول و میزان پرولین بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که بین لاین­های مورد مطالعه در سطوح مختلف تنش اختلاف معنی­دار وجود دارد. مقایسه میانگین صفات نشان داد که در مجموع لاین­های ۱۶ و ۵  در اکثریت صفات بیشترین مقدار را دارا بوده و همچنین لاین­های ۱۰ و ۱۸ در بیشتر صفات کمترین مقدار را دارند. همچنین اطلاعات به دست آمده از تجزیه خوشه­ای بیانگر این مسئله بود که هم در شرایط بدون تنش و هم در شرایط تنش لاین­های ۱۶ و ۵ Mra-۱/۴/Aus۱/۳/Scar/GdoVZ۵۷۹//BitI , TRN//۲۱۵۶۳/AA/۳/BD۲۰۸۰/۴/BD۲۳۳۹/۵/RASCON_۳۷/TARRO_۲// با توجه به بالا بودن مقادیر میانگین نسبت به بقیه لاین­ها دارای ثبات عملکرد بیشتری در شرایط محیطی مختلف هستند. نتایج تجزیه مولکولی پروتئین­های مورد بررسی هم بیانگر این بود که در پروتئین محلول در آب و نمک بر اساس ماتریس شباهت و فاصله ژنتیکی نی، کمترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ­های ۱۸ و ۱۹ (۳۲/۰) و بیشترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ­های ۱۶ و ۸ (۹۸/۰) بود. در نهایت می توان نتیجه گرفت تنوع ژنتیکی قابل توجهی بین ارقام مورد مطالعه وجود دارد و از این تنوع میتوان در اصلاح نباتات بهره برداری کرد.  

کلیدواژه ها:

Durum wheat ، Water stress ، Protein electrophoresis ، Molecular analysis ، گندم دوروم ، تنش آبی ، الکتروفورز پروتئین ، تجزیه مولکولی