واکنش فتوسنتز و عملکرد دانه ارقام گندم آبی به تلقیح قارچ میکوریزا و محلول پاشی متانول تحت شرایط تنش کم آبی انتهای فصل

این پژوهش در دو سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ و ۹۳-۱۳۹۲ به صورت آزمایش اسپیلیپ پلات- فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه خرم آباد اجرا شد. عوامل مورد مطالعه شامل تنش کم آبی انتهای فصل در کرت های اصلی شامل: آبیاری مطلوب، تنش ملایم و تنش شدید (به ترتیب آبیاری بر اساس ۴۰ ، ۶۰ و ۸۰ درصد تخلیه رطوبتی آب قابل استفاده گیاه در خاک) و کرت های فرعی شامل کود زیستی میکوریزا و محلول پاشی متانول در چهار سطح (بدون تلقیح قارچ میکوریزا محلول پاشی آب مقطر (شاهد)، تلقیح قارچ میکوریزا محلول پاشی آب مقطر، بدون تلقیح قارچ میکوریزا محلول پاشی متانول و تلقیح قارچ میکوریزا محلول پاشی متانول) و عامل رقم شامل سه رقم گندم آبی افلاک، دنا و الوند بود. نتایج تجزیه مرکب دو ساله نشان داد که تنش کم آبی موجب کاهش سرعت فتوسنتز برگ، و عملکرد دانه شد. تلقیح قارچ میکوریزا و محلول پاشی متانول موجب کاهش و تعدیل اثرات منفی تنش رطوبتی بر فتوسنتز و عملکرد دانه گردید. واکنش ارقام به تنش کم آبی متفاوت بود، کاهش عملکرد در رقم الوند در شرایط تنش کم آبی ملایم و شدید، بیشتر از ارقام افلاک و دنا بود. نتایج نشان داد کاربرد قارچ میکوریزا و محلول پاشی متانول نقش مهمی در افزایش تحمل به خشکی ارقام گندم متحمل و حساس به تنش کم آبی دارند و می توانند به عنوان دو راهکار مدیریت زراعی برای کاهش خسارات ناشی از تنش کم آبی انتهای فصل در زراعت گندم آبی مورد توجه و استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

گندم ، فتوسنتز ، میکوریزا ، متانول