مقایسه روش های هوشمند شبکه عصبی چندلایه و سیستم استنتاج تطبیقی عصبی- فازی در برآورد حجم رسوبات معلق سد علویان مراغه

برآورد صحیح حجم رسوبات معلق در مخازن ذخیره ای، یکی از مهمترین مسائل در پروژه های مهندسی رودخانه، منابع آب و محیط زیست می باشد. سد علویان در شمال غربی ایران، بر روی رودخانه صوفی چای در استان آذربایجان شرقی واقع شده است و به منظور کنترل سیل و تامین آب برای مصارف شهری و آبیاری استفاده می شود. با توجه به مشکلات زیاد ناشی از رسوبات در مخازن، محققین علم رسوب تلاش های زیادی به منظور دستیابی به روابط انتقال رسوب بر اساس مطالعات آزمایشگاهی و میدانی انجام داده اند. بدلیل کثرت پارامترهای دخیل در انتقال رسوبات و همچنین پیچیدگی فرآیند فرسایش و انتقال ذرات، اکثر روابط رسوب نیاز به حل معادلات پیچیده ریاضی داشته و نتیجه دقیقی نمی دهند، از سوی دیگر روابط رگرسیونی مابین دبی آب و دبی رسوب نیز دارای ضریب همبستگی مطلوبی نمی باشند. در این تحقیق از سیستم های هوشمند شامل شبکه های عصبی پرسپترون چندلایه و سیستم استنتاج تطبیقی عصبی- فازی به منظور پیش بینی بار معلق رسوب سد علویان استفاده گردید. در بین سناریوهای بکار رفته هوش مصنوعی، سناریوی ششم سیستم استنتاج تطبیقی عصبی- فازی با مقدار خطای جذر میانگین مربعات ۸۸/۲۹ و ضریب تبیین ۹۷۲/۰ بهترین نتیجه را در برآورد بار معلق رسوب دارد. همچنین بین نتایج روش های هوشمند اختلاف چشمگیری وجود نداشته و با توجه به مقادیر خطا هر دو روش از دقت بالایی برخوردارند. بنابراین پیشنهاد می گردد برآورد بار معلق رسوب مخازن با استفاده از روش های هوش مصنوعی انجام شود.

کلیدواژه ها:

روش های هوش مصنوعی ، بار معلق ، MLP ، ANFIS ، سد علویان.