جلوه های نقاشی قاجاری بر دیوارنگاره های کوشک قاجاری باغ فین کاش

فتحعلی شاه در سال ۱۱۸۹ شمسی دستورساخت بنای کوشکی را در باغ فین صادر کرد. که به نام شترگلوی فتحعلی شاهی هم شناخت می شود چهار طاقی با حوض جوشان، حوضخانه و صفه چهار ایوانی سرپوشیده و شاه نشین بخش های مختلف کوشک قاجار هستند اجرای نقاشی های دیواری این کوشک را به نقاش مشهور دوره قا جار، صنیع الملک نیز نسبت داده اند از آنجا که بعد از مرگ امیرکبیر در این باغ تا سال ۱۳۵۲ شمسی حفاظتی از این اثر صورت نگرفت، نقاشی ها در اثر نم و رطوبت و یا عوامل انسانی از بین رفته اند بعدها عکس این نقاشی ها در آلبوم یک جهانگرد فرانسوی پیدا شد و استاد مطیفی فر، به بازسازی آنها همت گماشت. قسمت های کم رنگ نقاشی در حاشیه ها و پایین تر از قسمت سقف نمونه اصلی هستند و ما بقی بازسازی شده اند. موضوع نقاشی های این کوشک شامل مجالس بزم شاهی با حضور بانوان نوازنده و رقصندگان، شکار آهو با باز و شیر، آب تنی شیرین، اولین دیدار شیرین و فرهاد، بندبازی (لافند بازی) و همچنین نگاره هایی از شاهزادگان فتحعلی شاه که در شاهنشین این کوشک اجرا شده اند. این مقاله به روش تاریخی توصیفی نوشته شده و مطالب آن به صورت مطالعه کتابخانه ای و میدانی، جمع آوری شده است نقاشی های روایی به رنگ آبی و سفید در کنار قاب بندی های درون رنگ های گرم تر مانند اخرایی تیره، لاجوردی، سبز و زرد، درون رسمی بندی های زیرگنبد، فضایی را به وجود آورده تا بازدیدکنندگان در هر کجای حوضخانه بایستند، قادرند این نقاشی های چشم نواز را ببینند. نقاشی ها که با رنگ آبی روی زمینه سفید اجرا شده و شامل ۱۲ مجلس است همه برگرفته از ادبیات ایرانی است و موضوع اصلی آنها رابطه عاطفی میان انسان هاست. از دیگر سو به جلال و شوکت خانواه دربار نیز توجه زیادی شده است.

کلیدواژه ها:

نقاشی دیواری ، مکتب قاجار ، پیکر نگاری ، طراحی سنتی ، تذهیب