تأثیر معماری مسکن ایرانی در تعاملات اجتماعی

می توان گفت امروزه علی رغم تمامی پیشرفتهای موجود، مفهوم در اجتماع زیستن که بخشی از نیازهای ذاتی انسانهاست کم تراز ادوار تاریخی گذشته است. مجاورت میتواند یکی از عوامل آغاز رابطه اجتماعی باشد اما به نظر می رسد، شرط کافی آن نباشد. رعایت حقوق سایر آحاد جامعه از جمله همسایگان، تأثیری بسزا در شکلگیری محیط بیرونی مسکن مطلوب خواهد داشت. این به آن معناست که مساکن مطلوب در عین حالی که امکان ارتباط مناسب بین افراد خانواده را فراهم می آورند از بروز مزاحمت های بصری، صوتی، روانی و امثال آن پیشگیری می کنند. لذا هماهنگی مسکن با محیط پیرامونی نیز از شرایط لازم مطلوبیت مسکن است.بنابر این نیاز به تعامل اجتماعی در جوامع انسانی یک ضرورت و در جهت افزایش اعتماد به نفس، ارتقاء فرهنگی، احساس امنیت و ... مطلوب ارزیابی می شود .نیاز به تعاملات اجتماعی و ارتباط با هم نوعان، حفظ حریمها و نیاز به خلوت در جای خود در معماری گذشته به خوبی پاسخدهی میشد. عناصر شکلی و کالبدی معماری معمولاً متغیرتر و عناصر فرهنگی و معنایی آن ثابتترند- این خاطره (خیال مطلوب) را شاید بتوان از عوامل ثابت دانست، پاسخدهی به این نیاز در گذشته فضاهای نیمه خصوصی بود که مالکان نسبت به آن احساس مالکیت میکردند. تحقیق پیش رو می کوشد در راستای این نگاه، حوزه ای از این معماری را مطالعه کند که به بعضی شؤون انسانی این تمدن بر می گردد و لذا به شأن اجتماعی و فردی انسانهای مستقر در معماری آن توجه می کند. از آنجا که نخستین حضور انسان در فضای معماری، در محیط سکونت خود است و این مکان هنوز هم بزرگترین و گسترده ترین بستر تحقق این زندگی است، لاجرم این تحقیق به فضای مسکونی یا خانه، ارتباط آن با محله، همجواری ها و در قالب بزرگتر محله می پردازد.

کلیدواژه ها:

معماری ، مسکن ، تعاملات اجتماعی ، پایداری اجتماعی ، تراکم ، ازدحام ، خلوت ، قلمرو ، فضای شخصی