بازسازی مدل رسوبی مخزن دالان - کنگان با استفاده از داده های تخلخل لاگ NMR و مغزه در یکی از میادین جنوب غرب ایران

یکی از میادین گازی بسیار بزرگ ایران و جهان میدان پارس جنوبی است که در آبهای خلیج فارس و به صورت مشترک در مرز دو کشور ایران و قطر قرار گرفته است. این مخزن از سنگ های کربناته متعلق به سازندهای دالان به سن تریاس پائینی و کنگان به سن پرمین بالائی تشکیل است. سازند دالان به صورت پیوسته بر روی سازند فراغان (عمدتا ماسه سنگی) و در زیر سازند کنگان (عمدتا کربناته)قرار گرفته است. سازند کنگان نیز با مرز ناپیوسته فرسایشی بر روی سازند دالان قرار گرفته و در لرستان و خوزستان در زیر شیل های آغار و در فارس در زیر سازند دولومیتی خانهکت قرار گرفته است. وجود مرز جهانی پالئوزوئیک-مزوزوئیک در مرز دو سازند تشکیل دهنده مخزن پارس جنوبی اثراتی بر شرایط و کیفیت مخزنی داشته است. هدف اصلی این مقاله بررسی اثرات مرز مذکور بر خصوصیات مخزنی توالی مورد برررسی با استفاده از داده های به دست آمده از لاگ NMR است. در چاه مورد مطالعه، بر اساس خوصویات مخزنی از جمله تخلخل و تراوایی افق مخزنی دالان-کنگان از سمت بالا به طرف پایین به ترتیب به چهار بخش شامل K۱ تا K۴ تقسیم بندی شده است. واحدهای K۱,K۲ متعلق به توالی های سازند کنگان و واحدهای K۴,K۳ متعلق به نهشته های سازند دالان هستند. به لحاظ خصوصیات مخزنی، واحد K۲ دارای کمترین ارزش بوده و واحد K۴ از سازند دالان دارای بیشترین مقدار تخلخل و تراوایی و بهترین کیفیت مخزنی می باشد. در این مطالعه، دادههای تخلخل تراوایی واحدهای تفکیک شده با تغییرات جهانی سطح آب دریا نشان داد که مرز جهانی پالئوزوئیک-مزوزوئیک دارای اثرات مهمی بوده است. به نحوی که خروج از آب ناشی از افت سطح آب دریا در مرز دو سازند دالان و کنگان و اثرات دیاژنز متئوریک سبب گسترش تخلخل های متصل به هم در زیر سطح خروج از آب یعنی دو واحد K۴,K۳شده است. پس از بالا آمدن مجدد آب دریا و ته نشینی رسوبات کربناته سازند کنگان، بخش بالایی که بعنوان واحد K۳ نامگذاری شده است با رسوب تا حدی پر شده و تخلخل آن کاهش یافته است. اما بخش های پایین تر سازند دالان که به عنوان واحد K۴ نامگذاری شده است، تخلخل خود را حفظ کرده است. داده های تخلخل به دست آمده از مطالعه مغزه ها و لاگ NMR موید بهترین کیفیت مخزنی برای واحد K۴ است. همچنین بر اساس توالی های پیشروی، بر روی مرزهای پیشروی با افزایش عمق و پیشروی آب دریا بر روی نهشته ها خارج شده از آب ابتدا محیط های بالای جزر و مدی و لاگونی گسترش می یابند که نهشته ها آنها عمدتا میکرایتی است که به سبب نفوذپذیری کمتر، دیاژنز و گسترش تخلخل کمتر بر آن اثرگذار است. نتایج این بررسی در پیش بینی نحوه گسترش افق های مخزنی در مخزن پارس جنوبی می توان مورد استفاده باشد. امید است که با استفاده از تفاسیر زمین شناسی و ارائه مدل های مربوط به اثرات سطح آب دریا و دیاژنز و همچنین اثر مرز جهانی پالئوزوئیک-مزوزوئیک ، در مراحل بعدی مدلسازی انجام شده و زون های تولیدی چاه ارزیابی شده است.