ارزیابی تحمل به تنش سرما در ژنوتیپ های گندم

جهت بررسی تحمل به تنش سرما در پانزده ژنوتیپ گندم با سه تیپ رشد زمستانه، بینابین و بهاره، آزمایشی متشکل از آزمون 1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی به ترتیب - آزمایشگاهی و مزرعه ای در سال زراعی 87 در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار و بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و در سه تاریخ کاشت مختلف اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس آزمون آزمایشگاهی نشان داد که در بین مواد گیاهی مورد مطالعه در صفات انباشت پتاسیم، نشت یونی و ماده کمترین میزان پتاسیم را رقم ،C-81- خشک کل اختلاف کاملا معنی داری وجود داشت. بیشترین میزان پتاسیم را ژنوتیپ 14 کمترین نشت یونی را رقم زرین، بیشترین ماده خشک کل را رقم گاسکوژن ،M-81- سایسون، بیشترین نشت یونی را ژنوتیپ 13 کمترین ماده خشک کل را داشتند. طی عملیات آزمایشگاهی ارقام بهاره در مرحله 6 برگی M-81- و ارقام زرین، کویر و 13 سنبله تشکیل دادند، ولی ارقام بینابین و پائیزه در مرحله اپکس ماندند. نتایج تجزیه واریانس مرکب آزمون مزرعه ای نشان داد که اثر متقابل بین تاریخ کاشت و رقم روی صفات ارتفاع بوته، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و ماده خشک کل معنی دار بود. داشتن همبستگی منفی معنی دار بین صفت نشت یونی با ماده خشک کل و عملکرد دانه می تواند به عنوان معیار غیر مستقیمی جهت غربال ژنوتیپ های متحمل به تنش سرما به کار برده شود. متحمل ترین ژنوتیپ ها به تنش زرین، کویر، مهدوی و گاسکوژن شناخته شدند. ،M- 79-7،C-82- سرما ارقام الوند، طوس، 12