سیاست اسلامی سازی در پاکستان

هدف بسیاری از رهبران استقلال پاکستان حتی در سال­های مبارزه، با اسلام پیوند خورده­بود. پس ازجدایی از هند ایجاد کشوری اسلامی یا کشوری برای زندگی مسلمانان مطلوب این مبارزات بود. ازسال ۱۹۵۸با کودتای ارتش تاسال ۱۹۸۸ سه­تن (به­ترتیب زمانی ایوب­خان، ذوالفقارعلی­بوتو و ضیاءالحق) به­ریاست­جمهوری پاکستان رسیدند که اولویت­های اقدامات خود را در یوند با اسلام و کمک­گرفتن از آن در جامعه مطرح ساختند. جایگاه اختصاص داده­شده به­اسلام درمدعای هر سه فرد مذکور و تفاوت عملکرد آنان درنوع طرح اسلام و سپس بهره­برداری از آن، پرسشی است که­این مقاله قصد پاسخگویی به­آن را دارد و نیز روشن­ساختن این امر که­در بهره­جویی از اسلام چه­مدل­هایی مطرح شد و چگونه در عمل پیاده شد. فرایند انجام پژوهش و یافته­های آن به فرضیه­سازی کمک خواهدکرد. یافته­ها نشان می­دهد، درابتدا گرایش به­نوگرایی و ارائه تفسیرنو از اسلام و بازنگری درنقش و نفوذ نهادهایی دینی مطرح شد و درادامه به­سوی بروز قویتر علایق نوگرایانه و سازگار نشان­دادن اسلام با اندیشه­های جامعه­گرا و سوسیالیستی حرکت شد و سرانجام یک دهه طولانی اسلامی­سازی درسایه حضور نظامیان تجربه شد.

کلیدواژه ها:

Pakistan ، Islamization ، Ayub-khan ، Zulfikar Ali Bhutto ، Zia ul-Haq ، Politics ، پاکستان ، اسلامی سازی ، ایوب خان ، ذوالفقار علی بوتو ، ضیاء الحق ، سیاست