بررسی و تحلیل تزیینات شمعدان های فلزی دوره صفوی در موزه متروپولیتن

نوآوری و تکنیکهای مختلف در نقش نگاری فلزکاری دوره صفوی باعث شد که آثار این دوره یکی از بی نظیرترین آثار تاریخ ایران بشمار آید. فلزکاری صفوی بازتاب فرهنگ جامعه آن دوران است که بارزترین جنبه های آن، یعنی گرایش به مذهب و ملی گرایی، در رشد و اعتلای خوشنویسی به ویژه خط نستعلیق نمود پیدا کرده است. و مهمترین ابزار تزیینی در فلزکاری تلقی میشود. ازجمله آثار این دوره شمعدانهای فلزی میباشد که با اشعار عرفانی فارسی در وصف عشق سوزان به خداوند تزیین شده است. در این پژوهش سعی شده تا شمعدانهای صفوی موزه متروپولیتن از نظر تزیینات و کتیبه های نقش بسته بر روی آن مورد بررسی قرار گیرد و با توجه به کارکرد این شمعدانها متن کتیبه ها بیان و به سوالات زیر پاسخ داده شود:-۱ چه نقوش تزیینی در این شمعدانها استفاده شده است؟-۲ کتیبه نگاری و متن شمعدانهای مورد مطالعه چگونه است؟روش تحقیق به شیوه توصیفی- تحلیلی و از نوع کیفی میباشد. جمع آوری اطلاعات این پژوهش به روش کتابخانهای میباشد و تصاویر مورد استفاده از سایت موزه متروپولیتن گردآوری شده است. نتایج مشخص میکند، پایه شمعدان های فلزی این دوره از نظر فرم دارای یک فرم کلی و منسجم است که در هر شمعدان متناسب با مشخصه های ظاهری چون ارتفاع بدنه و دهانه نقوش تزیینی از جمله اسلیمی و ختایی و گاها نقوش حیوانی در سطح آن حکاکی شده است حضور بارز آرایه های تزیینی مانند خط، نقوش اسلیمی و ختایی که از جمله هویتهای هنر اسلامی است از جمله ویژگیهای تزیینی در این شمعدانها می باشد و کتبیه نگاری تحت تاثیر تفکرات صوفیانه و رواج هنر خوشنویسی و خط نستعلیق در این دوره نیز بوده است.

کلیدواژه ها:

صفوی ، فلزکاری ، شمعدان ، نقوش و تزیینات ، ادبیات عرفانی.