بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات زراعی و فیزیولوژیک ژنوتیپ های گلرنگ تحت شرایط مزرعهای و کنترلشده

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر برخی از صفات زراعی و فیزیولوژیک گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی85-84 در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) انجام شد. در این تحقیق 12 ژنوتیپ گلرنگ در دو شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در قالب طرحبلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شد. در طول آزمایش برخی صفات زراعی (از قبیل قطر قوزه , وزن هزار دانه ,تعداد دانه در قوزه وعملکرد دانه و روغن) و فیزیولوژیک (شامل پایداری غشاء سلولی، پرولین برگ،رطوبت نسبی) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثر تنش بر کلیه صفات مورد بررسی بجز وزن هزار دانه وتعداد دانه در قوزه معنی دار بود. تنش بیشترین تاثیر را بر صفات فیزیولوژیک نشت یونی و پرولین گذاشت. عملکرد دانه و روغن نیز در اثر تنش خشکی به ترتیب با کاهش 36 و 34 درصدی مواجه شدند. همبستگی عملکرد دانه در شرایط تنش با وزن هزار دانه ، محتوای روغن دانه ، عملکرد روغن و میزان پرولین برگ مثبت و معنی دار و با صفت نشت یونی منفی و معنی دار بود.جهت تعیین تحمل ارقام تحت بررسی به تنش خشکی، شاخص های تحمل خشکی (حساسیت به تنشSSIتحمل TOL تحمل به تنش STI بهره وری متوسط MP میانگین هندسی بهره وری GMP میانگین هارمونیک بهره وری HAR محاسبه شد با توجه به نتایج ضرایبهمبستگی مشاهده شد کهHAR و STI , GMP شاخص های مناسبی هستند که می برای دستیابی به ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا در هر دو محیطبکار روند. بررسی نمودار بای پلات نشان داد که ژنوتیپ های CW-، GilaSyrian 4440 در مجاورت بردارهای مربوط به شاخصهای مهم مقاومت بهخشکی یعنیHAR و MP ، STI ، GMP و در ناحیه مؤلفه پتانسیل و تحملخشکی قرار دارند

کلیدواژه ها:

گلرنگ ، تنش خشکی ، پرولین ، نشت یونی ، سرعت جوانه زنی ، شاخص های مقاومت به خشکی