بررسی میزان شیوع و باروری کیست های هیداتید در دامهای کشتار شده در کشتارگاه شهر رشت

زمینه مطالعه: هیداتیدوز یکی از بیماری های مشترک بین انسان و حیوانات است که توسط انگل اکینوکوکوس گرانولوزوس ایجاد می شود. این بیماری یکی از بیماری های انگلی مهم در سراسر دنیا از جمله ایران است. هدف اصلی از انجام این مطالعه تعیین میزان شیوع ، باروری و میزان فعالیت کیست های این انگل در گوسفندان و گاوهای کشتار شده در کشتارگاه شهر رشت در سال ۱۳۹۸ می باشد. روش کار: کبد، ریه و طحال های دام های کشتار شده پس از بررسی از لحاظ ظاهری و بررسی از نظر وجود کیست و در مرحله آخر ایجاد برش در محل های مورد نظر از لحاظ وجود کیست هیداتید مورد مطالعه قرار گرفتند. اندام آلوده پس از جداسازی در کیسه هایپلاستیکی به صورت جداگانه ثبت مشخصات شده و به آزمایشگاه انگل شناسی منتقل شدند. باروری و زنده بودن پروتواسکولکس های موجود در کیست های آزمایش شده با استفاده از میکروسکوپ و رنگ آمیزی با رنگ ائوزین ۱% بررسی و ثبت شد. نتایج: در مجموع از ۲۶۱ گاو و ۷۱۲ گوسفند کشتار شده از نظر بیماری هیداتیدوز مورد بررسی قرار گرفتند که میزان آلودگی به کیست در گاو ۲۵ مورد (۹/۶%) و در گوسفند ۵۴ مورد (۷/۶%) گزارش گردید. میزان آلودگی در گاو ماده ۱۷ مورد ( ۶۸ %) و در گاو نر ۸ مورد (۳۲%) در حالی که این میزان در گوسفند ماده ۲۹ مورد (۵۳/۷%) و در گوسفند نر ۲۵ مورد (۴۶/۳%) گزارش گردید. از مجموع ۳۸۵ کیست هیداتید شمارش شده در گاو ۱۴۷(۳۸/۱۸%)، ۴۲(۱۰/۶۴%)، ۱۲(۲/۸۵%) و ۱۸۴(۴۷/۷۹%) به ترتیب کیست کوچک،متوسط، بزرگ و کلسیفیه شده می باشد. حالت کلسیفیه در کیست های کبدی بیشتر از کیست های ریوی دیده شد. از نظر باروری تفاوت معناداری در ارگان های بررسی شده ثبت گردید (P<۰.۰۵) از مجموع ۳۸۵ کیست جدا شده از ارگان های مختلف ۲۱ مورد (۵/۴۵%) کیست ها بارور و ۱۷۸ مورد (۴۶/۲۳%) کیست ها استریل و ۱۸۶ مورد (۴۸/۳۱%) کیست ها کلسیفیه بودند. میزان باروری نیز در کیست های جدا شده از کبد بیشتر از سایر ارگان ها مشاهده گردید. از مجموع کیست های جدا شده از گوسفندان کشتار شده ۸۱/۲% در کبد، ۱۶/۶% در ریه و ۲/۲% از طحال جداسازی شد. میزان باروری کیست های کبدی در گوسفند ۲۰/۳% و در ریه ۱۶/۴% گزارش گردید. نتیجه گیری نهایی: در مطالعه حاضر هر دو گونه حیوانی بررسی شده و به کیست هیداتید آلوده بودند و با توجه به اینکه این دام ها به مصرف خوراک انسان ها می رسند حائز اهمیت می باشند. به دلیل فراوانی و شدت بیشتر عفونت و نسبت بالای کیست بارور در گوسفندان، از بین دوگونه، گوسفند احتمالا به عنوان مخزن اصلی عفونت (مهمترین میزبان واسط) عمل می کند و در حفظ و تقویت سیکل زندگی انگل در منطقه رشت نقش اصلی را دارد.

کلیدواژه ها:

هیداتیدوز ، اکینوکوکوس گرانولوزوس ، کشتارگاه