واکنش عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های مختلف گندم به تنش خشکی انتهای فصل

وقوع تنش خشکی انتهای فصل از مهمترین عوامل موثر در کاهش عملکرد گندم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب می شود. در همین راستا این تحقیق به منظور بررسی تنش خشکی انتهای فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های مختلف گندم انجام شد. آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار و با ۲۰ ژنوتیپ شامل چهار رقم گندم و ۱۶ ژنوتیپ در مرکز تحقیقات نیشابور اجرا گردید. نتایج نشان داد که صفات تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه وعملکرد دانه در گندم تحت تاثیر ژنوتیپ قرار گرفت. وزن هزار دانه و تعداد سنبله بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد داشتند. طبق نتایج تجزیه کلاستر، عملکرد دانه در خوشه ۳ (ژنوتیپ های شماره ۸، ۱۰ و ۱۳) بیشترین مقدار را نشان داد و در خوشه ۴ (ژنوتیپ های شماره ۲ و ۷) کمترین میزان عملکرد به ثبت رسید. نتایج این بررسی حاکی از ان است که وزن هزار دانه و تعداد سنبله را می توان به عنوان شاخص انتخاب عملکرد در برنامه های به نژادی و به منظور بهبود عملکرد دانه گندم در مناطق دارای تنش خشکی آخر فصل مورد استفاده قرار داد. در منطقه نیشابور کاشت ژنوتیپ های شماره ۸، ۱۰ و ۱۳ پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، تنوع ژنتیکی ، گندم