تخمین احتمال گسیختگی قطعه ی شمال غربی گسل شمال تبریز، با لحاظ کردن عدم قطعیت های موجود

در این مقاله برآورد خطر گسیختگی و وقوع زلزله در قطعه ی شمال غربی گسل شمال تبریز، با استفاده از روش های آماری رایج انجام گرفته است که عدم قطعیت در داده ها و پارامترها را به حساب می آورد. شمال غرب ایران را با سطح بالایی از لرزه خیزی می شناسند که گسل شمال تبریز، مهم ترین منبع لرزه زا در آن به حساب می آید. این گسل امتدادلغز راستگرد، زلزله های مخرب بسیار بزرگی از جمله زلزله ۱۷۸۰ میلادی (۴/۷Ms) را تجربه کرده که محدوده ی قطعه ی شمال غربی آن را به طول حداقل ۶۰ کیلومتر گسیخته است. برای برآورد احتمال بازگشت زلزله های قوی (زلزله هایی با بزرگای بیش از ۷) از داده های به دست آمده از مطالعات دیرینه لرزه شناسی و تاریخی استفاده شده و برای توصیف دوره های بازگشت زلزله، توزیع ویبل به عنوان یک مدل وابسته به زمان و توزیع نمایی، نماینده ی مدل های مستقل از زمان، انتخاب گردیده اند. احتمال گسیختگی برای سال های آتی با لحاظ کردن عدم قطعیت در داده ها (تاریخ های گسیختگی، نرخ لغزش و متوسط جابه جایی یک زلزله) و پارامترهای مدل های زمان بازگشت (نرخ لرزه خیزی)، تخمین زده شده است. همچنین تاثیر نوع توزیع پیشین مفروض برای داده ی تاریخ های گسیختگی نیز مورد بررسی قرار گرفت که برای هر دو مدل توصیف دوره بازگشت اثر چندانی بر نتایج نداشت. به علاوه تاثیر کاهش عدم قطعیت در داده ی نرخ لغزش روی نتایج احتمالات برای این دو توزیع نیز بررسی شد که نتیجه ی آن تغییر حدود ۴۰ درصدی در مقادیر احتمالات برای توزیع نمایی و ۸۰ درصدی برای مدل ویبل بود.

کلیدواژه ها:

ایران ، تبریز ، گسل شمال تبریز ، تخمین خطر ، دوره بازگشت زلزله ، مدل وابسته به زمان