ملاحظات کشاورزی، زیست محیطی و اقتصادی در تعیین عمق زهکش های زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک - مطالعه موردی دشت آزادگان

دیدگاه های گوناگونی در برآورد پارامترهای اساسی زهکشی به ویژه عمق نصب زهکش ها وجود دارد. هرکدام از این دیدگاه ها ملاحظات متفاوت کشاورزی (تهویه و کنترل شوری خاک)، زیست محیطی (حجم و کیفیت زهاب) و اقتصادی (تراکم زهکش ها در واحد سطح، راندمان ترنچر نسبت به عمق و هزینه های پمپاژ زهکشی) را مدنظر قرار می دهند و در نظر گرفتن هر یک از این ملاحظات ممکن است زهکش ها را به سمت عمیق یا کم عمق شدن سوق دهد. این مقاله به معرفی دیدگاه های مختلف تعیین عمق نصب زهکش ها و بررسی نتایج هر یک پرداخته است. سپس عمق نصب زهکش های طرح زهکشی زیرزمینی اراضی دشت آزادگان که هم اکنون در دست مطالعه و اجرا می باشد، با توجه به شرایط منطقه ای برای هر یک از دیدگاه ها تعیین می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد عمق نصب زهکش ها در جهت رعایت مسائل زیست محیطی کمترین و برای کنترل شوری بیشترین خواهد بود. همچنین نتایج نشان می دهد که در منطقه موردمطالعه استفاده از زهکشی کنترل شده برای بالا نگه داشتن تراز آب زیرزمینی در فصل آبیاری باهدف جلوگیری از زهکشی بیش ازاندازه و پایین آوردن آن در فصل غیر آبیاری برای پیشگیری از صعود نمک در اثر تبخیر از آب زیرزمینی شور بهترین راه حل می باشد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، زهکشی کنترل شده ، زهاب ، شوری ، موئینگی