ارزیابی شاخص های تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های برنج (Oryza sativa L.)
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 261
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCB-10-25_002
تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1400
چکیده مقاله:
تنش خشکی یکی از مهمترین تنشهای غیرزیستی در گیاهان زراعی است که بر حسب زمان، مدت و شدت تنش میتواند عملکرد دانه را با تاثیر بر هر یک از اجزای آن کاهش دهد. این پژوهش با هدف ارزیابی پتانسیل ژنتیکی تحمل به خشکی روی عملکرد دانه (شلتوک) در ژنوتیپهای برنج انجام شد. آزمایش بهصورت دو طرح مجزا در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال ۱۳۸۵ انجام شد. آبیاری مزرعه آزمایشی در هر دو محیط تنش و بدون تنش، تا ابتدای دوره پنجهدهی ژنوتیپها بهطور یکسان و بهصورت غرقابی انجام شد. سپس در آزمایش در شرایط خشکی، آبیاری بهطور کامل قطع گردید، در حالیکه در آزمایش در شرایط بدون تنش، آبیاری بهطور کامل تا انتهای دوره رسیدگی انجام شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین شاخصهای مختلف تحمل و حساسیت به خشکی بر اساس عملکرد دانه، ارقام Araguiua، Diwani، دم سفید، دم سرخ و حسن سرایی آتشگاه را بهعنوان ژنوتیپهای حساس به خشکی معرفی نمودند این ارقام دارای بیشترین حساسیت به خشکی بودند و کمترین عملکرد شلتوک (به ترتیب ۶۸/۱، ۴۸/۱، ۸۲/۱، ۹۶/۱ و ۱۴/۲ تن در هکتار) را تولید نمودند. همچنین، ارقام نعمت، سپیدرود، IR۶۴، بجار و IR۵۰ بیشترین تحمل را به تنش خشکی نشان دادند و دارای بالاترین عملکرد شلتوک (به ترتیب ۰۷/۷، ۵۹/۴، ۰۴/۴، ۰۳/۴ و ۳۸/۴ تن در هکتار) بودند. این ارقام برای کشت در سالهای خشک و شرایط کم آب و نیز بهعنوان والدین تلاقی برای افزایش تحمل به خشکی ارقام والدین تجاری برنج توصیه میشوند. نتایج حاصل از تجزیه به مولفههای اصلی در شرایط تنش خشکی دو مولفه اصلی را شناسایی نمود که بیش از ۹۸ درصد از واریانس شاخصها را توجیه نمودند. ترسیم بایپلات بر اساس دو مولفه اصلی نشان داد که مولفه اول (پتانسیل عملکرد و تحمل به خشکی) همبستگی مثبت و بالایی را با شاخصهای YS، YP، MP، GMP، HM و STI دارد. دومین مولفه (پاسخ به خشکی) همبستگی مثبت با شاخصهای DRI و RDI داشت. تجزیه خوشهای دادهها بر مبنای تمامی صفات مطالعه شده به روش حداقل واریانس وارد ژنوتیپها را در ۴ گروه طبقهبندی نمود. برآورد میانگین گروهها و تفاوت آنها از میانگین کل ژنوتیپها نشان داد که اختلاف معنیداری بین گروهها از نظر کلیه صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک اندازهگیری شده وجود دارد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
صنم صفائی چائی کار
Tea Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREOO),
بابک ربیعی
۲- Professor of Plant Breeding, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agricultural Science, University of Guilan, Rasht, Iran.
مهدی رحیمی
Assistant Professor of plant breeding, Department of Biotechnology, Institute of Science and High Technology and Environmental Sciences, Graduate University of Advanced Technology, Kerman, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :