اثربخشی درمان شناختی رفتاری و آموزش روانی بر ترس از زایمان طبیعی و متغیرهای مرتبط با آن

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی درمان شناختی رفتاری در مقایسه با آموزش روانی بر ترس از زایمان و متغیرهای مرتبط با آن بود. روش: روش پژوهش نیمه تجربی و جامعه آماری زن های نخست زای شهر اهواز در سال ۱۳۹۴ به تعداد تقریبی ۸۰۰۰ نفر بود. از بین آن ها ۵۴ زن که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند؛ با روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب و به شکل تصادفی در سه گروه ۱۸ نفری گمارده شدند.  ابزار پژوهش پرسشنامه انتظار زایمان ویژما، ویژما و زر (۱۹۹۸)، نشانه های اضطراب درد مک کراکن و دینگرا (۲۰۰۲)، خودکارامدی زایمان لویی (۱۹۹۳)، ۹ جلسه ۹۰ دقیقه­ای درمان شناختی رفتاری نایمینن، (۲۰۱۶) و ۶ جلسه ۹۰ دقیقه­ای آموزش روانی روحی، سالملا-آرو، تویوانن، توکولا، هالمسماکی و سایستو، (۲۰۱۳) هفته­ای دو بار بود. پس از حذف ۸ نفر به دلیل غیبت در دو سوم جلسه ها داده­های ۴۶ نفر با استفاده از روش کوواریانس و مقایسه دو نسبت مستقل تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد درمان شناختی رفتاری ترس از زایمان (۶۴/۷۰ =F، ۰۰۱/۰ =P) و ترس از درد ( ۲۵/۴ =F،  ۰۲/۰ =P) را کاهش و تمایل به زایمان طبیعی (۱۲/۳ =Z، ۰۰۲/۰ =P) و خودکارامدی زایمان را افزایش داده (۷۳/۱۰۸=F، ۰۰۱/۰ =P) و اثربخشی آن در مورد این متغیرها بیش از آموزش روانی است. آموزش روانی تنها باعث افزایش خودکارامدی زایمان (۷۳/ ۱۰۸=F، ۰۰۱/۰ =P) و کاهش ترس از زایمان شده بود (۶۴/۷۰=F، ۰۱/۰ =P). همچنین تفاوت فراوانی نهایی زایمان طبیعی در گروه شناختی رفتاری  با گروه گواه (۵۶/۱=Z، ۱/۰ =P)، و گروه آموزش روانی (۷/۰ =Z، ۴/۰ =P) معنی دار نبود. نتیجه گیری: درمان شناختی رفتاری با هدف قرار دادن افکار غیرمنطقی زن ها نسبت به زایمان طبیعی و استفاده از راهبردهای رفتاری باعث کاهش ترس زن ها از زایمان می­شود و موثرتر از آموزش روانی در زمینه های مذکور است.

کلیدواژه ها:

ترس ، خودکارآمدی ، درد ، زایمان طبیعی